.tif)
Μαρία Παπαευσταθίου – Τσάγκα,
Σύμβουλος Εκπαίδευσης Φιλολόγων Ιωαννίνων-Διδάκτωρ Ιστορίας
«Ένα έκτακτο γεγονός έλαβε χώρα στα Γιάννινα και ιδιαίτερα στο Μετόχι της Αγίας Αικατερίνης αυτές τις μέρες. Πρόκειται για τη χειροτονία του ηγουμένου του Μετοχίου της Ι. Μ. Σινά π. Δημητρίου (Ντιγκμπασάνη) σε επίσκοπο Αργυροκάστρου.
Η καρδιά μας πνίγεται από συναισθήματα. Συγκίνηση, χαρά και υπερηφάνεια για την άνοδο του σεβαστού μας και πολύ αγαπητού π. Δημητρίου στον επισκοπικό θρόνο και λύπη για την απόσπαση από το σώμα της Εκκλησίας της Αγ. Αικατερίνης, από τη δική μας ατμόσφαιρα. Και αν επέμενα λίγο περισσότερο στην ανάλυση των συναισθημάτων αυτών, θα έβλεπα μια παλλόμενη διαβάθμιση∙ έκπληξη, που αδυνατούσες να την κατατάξεις στις ευχάριστες ή στις δυσάρεστες, απορία για το πώς και τί θα γίνει, για τον τρόπο της συμμετοχής μας στη νέα πραγματικότητα, της αντίδρασής μας, οπωσδήποτε, αλλά και της μετοχής στο πλήρωμα της χαράς και της θυσίας που θα πρέπει να συνοδεύουν την αποδοχή ενός τέτοιου ηγετικού ποιμαντικού ρόλου από τη μεριά του π. Δημητρίου.
Η χειροτονία έγινε στις 15 Νοεμβρίου 2006, ημέρα Τετάρτη, στα Τίρανα. Ο ίδιος ο π. Δημήτριος δεν μας ανακοίνωσε τίποτα. Μόνο με έναν ιδιαίτερο τόνο στην συνομιλία με κάποιον, είχε πει πως την Τρίτη και Τετάρτη που θα ακολουθούσε δε θα ερχόταν στην Αγία Αικατερίνη. Ποιος να καταλάβει όμως το γιατί; Αν και κάτι αδιόρατο, αλλά οσφραινόμενο, πλανάτο στον αέρα. Προσωπικά το ένιωσα ιδιαίτερα στην αγρυπνία των Ταξιαρχών. Κάτι σαν ξεχωριστή δύναμη, λάμψη και αίγλη να τον περιβάλει, τόσο που αναρωτιόμουν ότι κάπως ξεχωριστά τον χαριτώνει ο Κύριος και οι Άγγελοι. Αυτή η κατανυκτική αγρυπνία ήταν μάλλον η τελευταία του ως ιερέως στα Ιωάννινα.
Έκτοτε ξαναείδαμε τον π. Δημήτριο, οι περισσότεροι, στην ενθρόνισή του ως Σεβασμιώτατο. Η χειροτονία έγινε στο Ναό της Αναστάσεως στα Τίρανα, από το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιο.
Παρευρέθηκαν αρκετοί φίλοι, η εκκλησιαστική επιτροπή του Σιναϊτικού Μετοχίου, ο π. Διονύσιος Λεοντάρης, ο σεβάσμιος αυτός υπερήλικας ιερέας, που παρόλα τα 88 του χρόνια, με σταθερή απόφαση και αγαπητικό ενθουσιασμό ταξίδεψε τόσες ώρες για να παρευρεθεί στην τελετή, και του οποίου οι εντυπώσεις ήταν μια όμορφη ταξιδιωτική περιγραφή.
Όλοι εμείς, που υπολειπόμεθα τέτοιου ηρωισμού, ζούσαμε στην αναμονή της ενθρονίσεως. Το Αργυρόκαστρο, είναι κοντά -μια ώρα από τα Γιάννενα- και πολύς ήταν ο κόσμος που δήλωσε την πρόθεσή του να παραστεί στη σημαντική αυτή ημέρα για την Ορθοδοξία, για τον π. Δημήτριο, για την περιοχή του Αργυροκάστρου, για τον Ελληνισμό της Β. Ηπείρου, αλλά και για όλους τους Ορθοδόξους της Ν. Αλβανίας.
Τρία λεωφορεία ξεκίνησαν συμπληρωμένα από τα Γιάννενα, ένα από Αθήνα και ένα από Σέρρες, τόπο καταγωγής του π. Δημητρίου. Περάσαμε τα σύνορα, το τελωνείο της Κακαβιάς, που έχει αρκετά εκσυγχρονιστεί. Ακολουθήσαμε τις σχετικές διαδικασίες, χωρίς δυσκολίες και μπήκαμε στη διαδρομή για Αργυρόκαστρο.
Καθώς το λεωφορείο διέσχιζε τον απέραντο κάμπο της Δρόπολης (ωχ!... ωχ!...) εντυπωσίαζε το πώς ήταν πλαισιωμένος εκατέρωθεν από βουνά, όχι απειλητικά, αλλά αποψιλωμένα, γυμνά, να αγκαλιάζουν σαν πονεμένη μάνα στα παιδιά της, που στέναζαν κάποτε στη δουλειά. Στους κόρφους τους σκαλωμένα σαν αετοφωλιές τα όμορφα και -πάλαι ποτέ- πυκνοκατοικημένα χωριά, άλλα πιο ψηλά, άλλα πιο χαμηλά σε σχετικά κοντινές αποστάσεις το ένα από το άλλο, πρόδιδαν την επικοινωνία, με όλα τα αγαθά αποτελέσματα που συνεπάγεται αυτή για την παιδεία, τον πολιτισμό, το εμπόριο, την αρτιότητα της κοινωνικής οργάνωσης των κατοίκων τους που αγαπούσαν τον τόπο, τη θρησκεία τους, την παράδοσή τους και τα φύλαγαν ως κόρην οφθαλμού:
Βρυσερά, Βόδριστα, Βουλιαράτες, Ζερβάτι, Γεωργουτσάτες, Γράψη, Φράστανη, Λιούγκαρη, Τεριαχάτες, Σοφράτικα, Δούβιανη, Χάσκοβο, Βάνιστα, Καλογοραντζή, Δερβιτσάνη, Λαζαράτι (πρώην Κολορτσή), Χάσκοβο, Λάμποβο του Ζάππα, Λάμποβο του Σταυρού … σε δασωμένο τόπο τόσο, όσο τα όρια του χωριού και μόνο, παράξενο πράγμα!
Διώροφα και τριώροφα καλοχτισμένα σπίτια με μαύρη πλάκα και πολλά παράθυρα. Εντυπωσίαζε το πλήθος των οικιών και το μήκος αρκετών κτηρίων. Προφανώς επρόκειτο για σχολεία και άλλα δημόσια καταστήματα, δηλωτικά της ολοκληρωμένης δημόσιας ζωής μιας κοινότητας. Ανάμεσά τους βέβαια παρατηρούσες και κάποιες σύγχρονες κατασκευές σε άλλο ύφος και χρώμα, μια μεταφορά της ελληνικής πόλης στο χωριό τους. Έτσι, κάποιοι συνεχίζουν να ζουν εκεί κάνοντας ευκολότερη και ασφαλέστερη τη διαβίωσή τους, ιδιαίτερα αν χρειάζεται να μπαινοβγαίνουν στην Ελλάδα για εργασία ή σπουδές.
Όμως η συνολική εικόνα που απέπνεαν ήταν μελαγχολικού φθινοπωρινού τοπίου μιας φθίνουσας, δοξασμένης και πονεμένης, πολύ πολύ πονεμένης, πορείας των καρτερόψυχων Ελλήνων.
Όλα αυτά τα παράθυρα κοίταζαν προς εμάς ανέκφραστα αλλά πλήρη μνήμης και ιστορίας, να όπως τα μάτια των γεροντισσών της Δερόπολης.
Κοίταζαν έξω αλλά έβλεπαν μέσα…
Και αυτό το παλιό βλέμμα που καρτερούσε, σιγόκλαιε, ξαναζούσε και άντεχε, θάβοντας στο σεντούκι της καρδιάς ιερά και όσια, είδε Ανάσταση.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αργυροκάστρου κ.κ. Δημήτριος ανάμεσα σε κληρικούς και λαϊκούς της Δερόπολης Β. Ηπείρου (Γεωργουτσάτες 23-4-2018).
[Από το βιβλίο της Μαρούλας Παπαευσταθίου – Τσάγκα, «Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Κατοχή-Εθνική Αντίσταση (1940-1944), 100 Ιστορικές Προφορικές Μαρτυρίες», τόμος Α΄ και Β΄, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2019 (σελ. 368).]
Ήρθε και συνάντησε το καθαρό βλέμμα όλων αυτών των όμορφων παιδιών, αγοριών και κοριτσιών κάθε ηλικίας με τα άνθη στα χέρια και στην καρδιά που παρέστεκαν στην υποδοχή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου κ.κ. Αναστασίου και του Σεβασμιωτάτου πλέον κ.κ. Δημητρίου, του Σεβασμιωτάτου Επισκόπου Σινά, Φαράν και Ραιθούς κ.κ. Δαμιανού, του Σεβασμιωτάτου Επισκόπου Μπερατίου κ.κ. Ιγνατίου, και όλων των άλλων μελών της Iεράς Συνόδου της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, στον Ι. Ναό των Ταξιαρχών στο Αργυρόκαστρο.
Οι καμπάνες ήχησαν χαρμόσυνα. Ασπασμοί αγάπης και συγκίνησης ακολούθησαν και η είσοδος στο Ναό συνοδεύτηκε από βάγια που κάποιοι είχαν προνοήσει να φέρουν μαζί τους, και ένα συγκρατημένο «άξιος» που θέλαμε να αναφωνήσουμε, αλλά θα είχε την ώρα του, όπως συμπλήρωσε το ολοφώτεινο πρόσωπο του Μακαριωτάτου.
Το «Χριστός Γεννάται Δοξάσατε» στα ελληνικά και στα αλβανικά ξεσήκωσε ρίγη συγκινήσεως.
Η αντιφωνία στη διαφορετική γλώσσα από τον Όρθρο και σε όλη τη Θ. Λειτουργία εξίσου μελωδική, κατανυκτική. Έδινε το νέο στίγμα του Μακαριωτάτου και του Επισκόπου. Τον ενοποιητικό ρόλο της Ορθοδοξίας. Ένας ιερέας λειτουργούσε στα ελληνικά και ένας στα αλβανικά. Και ήταν τούτο το αδέλφωμα ενθαρρυντικό και καταπραϋντικό για τις κουρασμένες ψυχές του λαού, της Αμπέλου του Κυρίου, όπως ονόμασε όλο το λαό ο Αρχιεπίσκοπος στο λόγο του προς τον Σεβασμιώτατο Δημήτριο.
Από την πρώτη παρουσία του ιδίου ως Εξάρχου στην Αλβανία η ζωή του ήταν σταυροαναστάσιμη. Όλοι μας παρακολουθούμε, ή τουλάχιστον ακούμε, εδώ και 15 χρόνια για την ιεραποστολική δράση του Αρχιεπισκόπου : εκκλησίες, ιδρύματα, σχολεία, ιατρεία, πνευματικά κέντρα, Θεολογική Ακαδημία, έργα κοινής ωφελείας και υποδομής. Κάλυψη αναγκών σε πολύ πρακτικά πράγματα, όπως παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, άνοιγμα δρόμων, διάστρωση με μπετόν, υδραγωγεία. Κτίζονται και πολλοί νέοι ναοί, αλλά αποκαθίστανται και οι παλαιοί, καθώς επί προηγουμένου καθεστώτος είχαν μετατραπεί σε αποθήκες, «λέσχες πολιτισμού» , κινηματογράφους, γυμναστήρια, ή είχαν εντελώς παραμεληθεί. Ιδρύονται κατηχητικά σχολεία και αυξάνεται η κοινωνική πρόνοια σε σημείο που να νοιώθουν ασφάλεια και να πλαισιώνουν με εμπιστοσύνη το θεσμό της εκκλησίας ελληνόφωνοι και αλβανόφωνοι πολίτες.
Ακούγαμε για την ανοιχτή όλο φως Χριστού καρδιά του. Τώρα το είδαμε από κοντά. Και ούτε πάλι. Γιατί ούτε χρόνο είχαμε για να δούνε πολλά τα μάτια μας και να ακούσουνε τα αυτιά μας, αλλά και να είχαμε, δεν είναι δυνατόν να φανεί σε μας ό,τι ο Θεός μόνο γνωρίζει και, βέβαια, οι ευεργετηθέντες, όπως άλλωστε σε κάθε φιλόθεη και φιλάνθρωπη δράση. Και, δόξα τω Θεώ, υπάρχει τέτοια στην Ορθοδοξία.
Γι’ αυτό και στο λόγο του προς το νέο Σεβασμιώτατο οι λέξεις που κυριαρχούσαν ήταν «υπομονή», «αγάπη», «εγκαρτέρηση», «γνώση προβλημάτων», γνωστά στον π. Δημήτριο από τη στενή και μακρόχρονη συνεργασία τους και την πολυετή παραμονή του στην Αλβανία. Είναι «Θυσίας θρόνος και όχι δόξης», επανέλαβε «και αυτό το ξέρει πολύ καλά και ο ίδιος ο Σεβασμιώτατος».
Υπεραρκετό το ότι ήμουν ιερέας
Στην αντιφώνισή του ο π. Δημήτριος αφού ευχαρίστησε το Μακαριώτατο επανέλαβε και εκείνος ότι δεν πρόκειται για θρόνο εξουσίας αλλά για σταυρό διακονίας και τόνισε πως του ήταν υπεραρκετός ο βαθμός της ιεροσύνης στην οποία η χάρις του Θεού τον είχε αναδείξει, αλλά δεν θα μπορούσε να μη δεχθεί και τούτη την πρόσκληση ως ανάληψη μεγαλύτερου σταυρού και ευθύνης. Αναφέρθηκε εκτενώς στις υλικές και πνευματικές ανάγκες της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου.
«Τα οικοδομικά έργα είναι πάντα πρώτης προτεραιότητας με την βοήθεια άξιων συνεργατών. Σκοπός είναι όλα τα χωριά να έχουν το ναό τους, νερό, ηλεκτρικό ρεύμα και αυτό θα επιτευχθεί σε συνεργασία με τους προέδρους και υπεύθυνους των χωριών».
Μίλησε για το Κέντρο Υγείας στους Γεωργουτσάτες, που είναι κομβικό σημείο αφού συρρέει πλήθος λαού καθημερινά και στο οποίο έρχονται από τα Ιωάννινα γιατροί και προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια στους ασθενείς της περιοχής. Στα σχέδια προς πραγματοποίηση είναι μια κινητή οδοντιατρική μονάδα, ένα κιβώτιο πρώτων βοηθειών σε κάθε χωριό, ένα διαγνωστικό κέντρο στα Τίρανα. Σκοπός όλων των έργων και της σχολικής εκπαίδευσης είναι να κρατηθούν τα παιδιά στον τόπο που γεννήθηκαν. Τα οικοτροφεία συμβάλλουν στην ολοκλήρωση της αγωγής, δίνονται νέες ευκαιρίες για τους νέους και τους φοιτητές για να πλησιάσουν την εκκλησία
Η φήμη του νέου επισκόπου ακούστηκε στα αλβανικά. Αγαπήσαμε αυτή τη γλώσσα. Εκεί ήταν εύηχη.
Μας άρεσε το «Κύριε ελέησον» στα αλβανικά.
Αλλά και πώς, λίθοι πολύτιμοι, μαργαριτάρια ατόφια ξεχώριζαν οι ελληνικές λέξεις σαν «άπαξ ευρισκόμενα», δοσμένα από το Θεό ενσωματωμένα σε νέο δαχτυλίδι, απαράλλακτες: apostolic, theologos, Chrisostomos, Τyron, Michail,Gabriil…
Η «συστηματικότητα» (χαρακτηριστικό που τόνισε ιδιαίτερα ο Αρχιεπίσκοπος) της προσωπικότητας του Δημητρίου και η εργατικότητα του είναι εχέγγυα για την ιεραποστολικής μορφής δράση στην εκκλησία που θα ποιμάνει.
Ο ίδιος ο Σεβασμιώτατος Δημήτριος αναφέρθηκε στο μεγάλο αριθμό των εκκλησιών (190) και στον ελάχιστο αριθμό ιερέων (25) που υπάρχουν ως τώρα και εξέφρασε την ελπίδα του ότι από τα νέα παιδιά του εκκλησιαστικού οικοτροφείου της Αρχιεπισκοπής θα ωριμάσουν συν τω χρόνω και ιερείς.
Έκανε ακόμη έκκληση να πλαισιώσουν τη Μητρόπολη «στελέχη με νεανική καρδιά για ενίσχυση του έργου,
Ζητούμε κληρικούς, μοναχούς και μοναχές για τα κατάκλειστα και έρημα μοναστήρια, εκπαιδευτικούς, νοσηλεύτριες και όποιες άλλες ειδικότητες».
Υπάρχει ζήτηση, εναπόκειται σε μας η αναγνώριση και η προσφορά.
΄Ηταν καλοπροαίρετη η καρδιά, γελαστά τα πρόσωπα των γυναικών και των ανδρών κάθε ηλικίας που είχαν φτάσει από τα Τίρανα, την Πρεμετή, το Δέλβινο, την Κορυτσά και από τα γύρω μέρη του Αργυροκάστρου για το πανηγύρι αυτό, γιατί επρόκειτο πραγματικά για μια πανήγυρη (παν-αγείρω), συνάθροιση λαού επι τω αυτώ, που αναφώνησε σύσσωμος «Άξιος», αυθόρμητα, καρδιακά, αληθινά. Εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του για τη μέχρι τώρα αφανή προσφορά του εναπέθετε τις καλές ελπίδες του για τη συνέχιση της ευεργετικής παρουσίας του σεβασμιωτάτου σε τούτον τον κόσμο με τις τόσες ανάγκες και τις τόσες ελλείψεις.
Μας εντυπωσίασε η απλότητα και η ευπρέπεια των ανθρώπων στην εκκλησία.
Μετά πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού εκ καρδίας εισέρχονταν αγαπώντες την ευπρέπεια του οίκου του Θεού.
Η τάξη και η κοσμιότητα των αγοριών και κοριτσιών που παραστέκονταν, συνδυασμένες με φυσικότητα, χωρίς τον παραμικρό θόρυβο, προκαλούσαν το θαυμασμό και το σεβασμό.
Απέπνεαν αγάπη.
Αυτή την κατάσταση τα ελληνικά μας σχολεία έχουν να τη ζήσουν εδώ και αρκετές δεκαετίες.
Μια πολύ λυπηρή διαπίστωση!
Αρκεί να θυμηθούμε τους σχολικούς εκκλησιασμούς και η καρδιά μας ματώνει.
Η ελληνική ευμάρεια συνοδεύτηκε από αγνωμοσύνη και… «τη αχαριστία έπεται η αναισχυντία»!
Η αγνότητα των παιδιών αυτών που τα σκέπαζε τόση αγάπη, καλοσύνη, φροντίδα, αληθινή πίστη στο Θεό της Αγάπης, ήταν το καλύτερο μάθημα, η πιο εύλογη εικόνα επιτυχίας του Έργου.
Στην έξοδο του Ι. Ναού μας περίμενε γλυκό χειροποίητο. Νέες κοπέλες, μαθήτριες του εκκλησιαστικού Λυκείου, κερνούσαν όλους τους παρισταμένους. Ακολούθησε και χορός από κορίτσια με παραδοσιακές στολές. Το ίδιο και από τα αγόρια, μια ομάδα εκ των οποίων έπαιζαν παραδοσιακά όργανα και τραγουδούσαν προς τιμήν του πατρός και ποιμενάρχου Δημητρίου.
Έβλεπες αγάπη και ανταπόκριση της αγάπης, διαπίστωνες το δέσιμο που έχει πιάσει ρίζες και τώρα ήταν δυνατόν να δεις και τους βλαστούς.
Και καταλάβαινες ότι μυστικώ - για σένα - τω τρόπω κάτι έχει γίνει όλον αυτόν τον καιρό.
Και βλέποντας τον ατελείωτο κόσμο που συνωστιζόταν για να συγχαρεί και να πάρει την επισκοπική, πλέον, ευχή σου θύμιζε -ναι έτσι ήταν – γαμήλια τελετή, γαμήλια χαρά.
Και μετά ο χορός και το τραπέζι και το τιμώμενο πρόσωπο να λάμπει και ν’ αγκαλιάζει τη νέα του οικογένεια, τη Νύμφη του Χριστού.
Πρώτα - πρώτα άφησε την πραγματική του οικογένεια, των γεννητόρων του, ακολουθώντας τη μοναχική ζωή, ύστερα τη μοναστική κοινότητα του Όρους Σινά, ακολουθώντας την ιεραποστολική ζωή και στη συνέχεια τη συγγένεια, που δημιουργήθηκε με όσους η Αγ. Αικατερίνη -Χάριτι Θεία- μας έχει κοντά της, για την ποιμαντική ζωή των λογικών προβάτων χειμαζομένης αμπελώνος.
Και με αυτή τη σπειροειδή κυκλική κίνηση προς τα άνω, που παρατηρεί κανείς στους εκλεκτούς του Θεού, δίνεται ελπίδα ζωής και νιώθεις εναργέστατα το «καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς».
Έτσι, ο αυλόγυρος της Αγίας Αικατερίνης που αναστηλώθηκε πρόσφατα και ανακαινίστηκε, μαζί με το παρακείμενο ηγουμενείο, χάρη στις ενέργειες του π. Δημητρίου, μεγάλωσε ξαφνικά, άπλωσε, άνοιξε και ήρθε και ενώθηκε με τον αυλόγυρο των Ταξιαρχών Αργυροκάστρου για να θυμίζει σε όλους μας το «μία ποίμνη, εἷς ποιμήν».
Το σήμαντρο του ιστορικού, ανακαινισμένου καμπαναριού με το ρολόι, εξακολουθητικά χτυπούσε στο γνωστό ρυθμό, την παραμονή της γιορτής της Αγίας.
Στην αρχή νόμιζα ότι καλούσε τον π. Δημήτριο, που μας έλειπε για πρώτη φορά.
Μετά όμως κατάλαβα ότι σήμαινε το …τάλαντο!
Και το επιβεβαίωσαν και οι κωδωνοκρουσίες που ακολούθησαν.
Καλή Αρχιεροσύνη Σεβασμιώτατε!»
Δεκέμβριος 2006
|"αμΦ." ΥΓ:
Δημοσιεύουμε το παρόν μετά από το e-mail, που λάβαμε από την κ. Παπαευσταθίου...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου