«Θαύμα»: μια ταινία θαύμα!

Είναι κοινός τόπος πως η μεταφορά ενός έργου σε μια άλλη μορφή τέχνης είναι -για πολλούς λόγους- μια όχι και τόσο εύκολη υπόθεση, γι’ αυτό και όχι πάντα επιτυχημένη. Συνήθως άλλα διαβάζουμε στα βιβλία και άλλα (είτε λιγότερα και φτωχά είτε περισσότερα και εκτός πνεύματος του αρχικού έργου) βλέπουμε στις ταινίες. Μ’ αυτές τις σκέψεις παρακολούθησα -αρχικά με επιφύλαξη- την ταινία «Θαύμα», που αποτελεί μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του ομώνυμου βιβλίου της R. J. Palacio που έγινε best seller από τους Νew Υork Τimes και ξεπέρασε σε πωλήσεις τα 5.000.000 αντίτυπα. Η συνέχεια με διέψευσε.

Ας πούμε όμως πρώτα, δυο λόγια για την υπόθεση της ταινίας. Ο Όγκι γεννήθηκε με κρανιακή δυσμορφία. Μετά από 25 χειρουργικές επεμβάσεις, καταφέρνει να ζει όπως οι συνηθισμένοι άνθρωποι. Η εμφάνισή του ωστόσο, απέχει δραματικά από εκείνην των «φυσιολογικών» παιδιών της ηλικίας του.  Για μερικά χρόνια παρακολουθεί μαθήματα κατ’ οίκον από τη μητέρα του. Κάποια στιγμή όμως, γύρω στα δέκα του χρόνια, φτάνει η στιγμή να φοιτήσει σε ένα συμβατικό σχολείο. Ο Όγκι εφευρίσκει ένα τέχνασμα για να αποφύγει τα αδιάκριτα βλέμματα: φορά μια αστροναυτική κάσκα που κρύβει το πρόσωπό του. Τι γίνεται όμως, όταν βγάλει την κάσκα και αναγκάζεται να κοιτάει τους συνομιλητές του όχι στα μάτια αλλά στα παπούτσια;

        Ποιος θα δώσει στην κρίσιμη αυτή καμπή της ιστορίας το μήνυμα στον Όγκι πως δεν γίνεται να ζει μονίμως στη σκιά; Οι εκπαιδευτικοί, ο διευθυντής ή οι γονείς του; Και οι τρεις! Ακριβώς εδώ είναι το μυστικό της επιτυχίας: η αρμονική συνεργασία σχολείου και σπιτιού, χωρίς ανταγωνισμό και υποδείξεις ξερολισμού ένθεν και ένθεν. Να το μεγάλο, αλλά όχι μοναδικό μήνυμα της ταινίας! 

 

«O καλύτερος δείκτης του πώς μεγαλώνουν τα παιδιά δεν είναι τα εκατοστά του ύψους που πήρανε ούτε ο αριθμός των γύρων που έτρεξαν στην γυμναστική ούτε τα καλάθια που έβαλαν και σίγουρα όχι οι βαθμοί που συγκέντρωσαν – αν και είναι σημαντικά. Είναι το πώς εκμεταλλεύονται το χρόνο τους, πώς επιλέγουν να περάσουν τις ημέρες τους και σε ποιόν επενδύουν μέσα στη χρονιά. Αυτός είναι ο έγκυρος δείκτης της επιτυχίας τους. Μήπως πρέπει τελικά να βάλουμε ένα καινούργιο κανόνα στη ζωή μας …. Να προσπαθούμε πάντα να είμαστε λίγο πιο καλοί από όσο είναι αναγκαίο;» τονίζει ο διευθυντής του σχολείου.

Από κοντά οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνουν, παλεύουν, εμπνέουν, δεν παραιτούνται μπροστά στην πρωτόγνωρη εκπαιδευτική πρόκληση.

Συμπληρωματικά, αλλά πολύ ουσιαστικά αναλαμβάνει δράση η οικογένειά του. Μια οικογένεια με ισχυρούς δεσμούς (τι όμορφο μήνυμα στ’ αλήθεια και με πόσο αριστοτεχνικό τρόπο δοσμένο από το σκηνοθέτη, μακριά από διδακτισμούς και ανούσια κηρύγματα) που δουλεύει με υπομονή και επιμονή και -κυρίως- ατέρμονη και γνήσια αγάπη.

Στέκομαι σε κάτι που σπάνια τονίζεται στις ταινίες ή τα βιβλία που αναφέρονται στην αναπηρία και εν γένει στη διαφορετικότητα ενός παιδιού στην οικογένεια. Εκτός από το διαφορετικό παιδί, υπάρχουν ενίοτε και άλλα παιδιά που μαθαίνουν από νωρίς να είναι «ώριμα» (στην πραγματικότητα μαθαίνουν να μην ζουν την παιδική τους ηλικία), να μην απαιτούν, να ζητιανεύουν τα ψίχουλα της φροντίδας και της γονικής έγνοιας που περισσεύουν (σχεδόν πάντα τη μερίδα του λέοντος την έχει «δικαιωματικά» το διαφορετικό παιδί), να υφίστανται στωικά την παραμέληση και την αίσθηση πως μεγαλώνουν στο περιθώριο … Εν τέλει να μην υπάρχουν!

Στην περίπτωση της οικογένειας του Όγκι υπάρχει μια αδελφή που ναι μεν αγαπά τον αδελφό της και κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να τον κάνει ευτυχισμένο, αλλά ταυτόχρονα νιώθει παραμελημένη. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην αφίσα της ταινίας βρίσκεται μόνη και σε απόσταση από τους γονείς και τον αδελφό της, πίσω τους. Έτσι, διεκδικεί τα αυτονόητα. Οι γονείς συναισθάνονται και ανταποκρίνονται άμεσα.

Κανείς δεν είναι τέλειος στην πλοκή της ταινίας. Όλοι κάνουν λάθη στην αρχή, μα όλοι έχουν την ταπείνωση (ναι, δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο ημών η αρετή αυτή) να τα αποδεχθούν και να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα με συνεχή διάθεση μαθητείας.

Αξίζει να δούμε την ταινία:

Οι εκπαιδευτικοί, που πλέον έχουμε σίγουρα στην τάξη μας τουλάχιστον ένα παιδί με ιδιαιτερότητες, όχι κατ’ ανάγκην αναπηρία ή μαθησιακές δυσκολίες. Ξέρουμε πολύ καλά όσοι ζούμε τα πρωινά στη «ζούγκλα του μαυροπίνακα» πόσο εύκολα μπορεί να στοχοποιηθεί ένα παιδάκι με μερικά κιλά παραπάνω, με διαφορετικό σωματότυπο από το «συνηθισμένο» ή με ευαισθησίες.

Οι γονείς, είτε μεγαλώνουμε ένα διαφορετικό είτε ένα συνηθισμένο παιδί. Ας θυμηθούμε ότι οι θύτες του bullying είναι στην συντριπτική τους πλειονότητα «καλά παιδιά»…

Μαζί με τα παιδιά (βιολογικά ή μαθητές μας) φυσικά! Αρκεί να έχουν κατακτήσει τη δεξιότητα της ανάγνωσης (η ταινία δεν κυκλοφορεί μεταγλωτισμένη). Είναι ευκαιρία τώρα,  τις μέρες των γιορτών που έρχονται και έχουμε μια στάλα περισσότερο χρόνο. Ας μην μας τρομάζει το -όντως- βαρύ θέμα. Ο σκηνοθέτης[*] παρενέβαλε αρκετό χιούμορ στο ξεδίπλωμα της στενάχωρης ιστορίας, χωρίς να διολισθήσει σε μια ταινία κωμωδίας, αλλά ταυτόχρονα να μη μας αφήσει ασυγκίνητους.

«Ίσως αν γνωρίζαμε τι σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι, θα ξέραμε ότι κανένας δεν είναι συνηθισμένος…» λέει σε κάποια στιγμή ο Όγκι και αυτό είναι μια ατάκα που θα θυμόμαστε για πολύ καιρό μετά την προβολή της ταινίας.

Για τους βιβλιοφάγους υπάρχει φυσικά το εικονογραφημένο βιβλίο «Θαύμα» από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος και το δεύτερο βιβλίο «Ο Όγκι κι εγώ» που αφηγείται την ίδια ιστορία, αλλά από την πλευρά τριών παιδιών, του Τζούλιαν, του Κρίστοφερ και της Σάρλοτ, των οποίων ο Όγκι άλλαξε τη ζωή για πάντα.

Αξίζει να σημειωθεί πως η απήχηση του μυθιστορήματος ήταν τόσο μεγάλη που ενέπνευσε το κίνημα «διαλέγω καλοσύνη», ενάντια στον εκφοβισμό (bullying), ειδικά απέναντι στα άτομα με γενετικές δυσμορφίες, με τον τίτλο #choosekind.

ΥΓ. Μη με ρωτήσετε πού θα βρείτε την ταινία. Ρωτήστε καλύτερα έναν πιτσιρικά -ή και λίγο μεγαλύτερο- που βεβαίως, παίζει το ίντερνετ στα δάχτυλα, για να εισπράξετε ένα πονηρούτσικο χαμόγελο …

Υπ.

______________

[*] Τη σκηνοθεσία της ταινίας υπογράφει ο Στίβεν Τσόσκι και πλαισιώνουν μια σειρά καταξιωμένων ηθοποιών (η Οσκαρική Τζούλια Ρόμπερτς ως μαμά, ο Όουεν Γουίλσον ως πατέρας, η Ιζαμπέλα Βίντοβιτς ως αδελφή και ο απίθανος Τζέικομπ Τρέμπλεϊ ως Όγκι) που ενώ έχουν διαγράψει μια αξιόλογη πορεία στο Χόλιγουντ, δεν αφήνουν ούτε στο ελάχιστο γεύση από «αμερικανιά» ούτε αίσθηση συναισθηματικού εκβιασμού.  To τρέιλερ της ταινίας μπορείτε να δείτε εδώ.