Ὁ Μάρκος Μπότσαρης ἔκανε μέσα στὰ 33 του χρόνια ὅσα κάνουν οἱ ἄλλοι σὲ 100 χρόνια.
Ἦταν υἱὸς τοῦ Κίτσου Τσαβέλλα καὶ ἀδελφὸς τῆς περίφημης ἡρωίδας Λένως Μπότσαρη.
Μεγάλωσε μὲ Πίστη στὸν Θεὸ καὶ μὲ τὰ ἅρματα.
Πήγαινε παιδάκι μικρὸ στὸ μοναστήρι στὸ Κούγκι. (Ἐκεῖ πού ἦταν παλαιότερα καλόγηρος ὁ Σαμουὴλ).
Πήγαινε ἐκεῖ καὶ μάθαινε γράμματα.
Τα μοναστήρια στὴ σκλαβιὰ ἦταν κέντρα Λατρείας στὸ Θεὸ καὶ Ἑλληνοχριστιανικῆς Παιδείας.
Ἦταν καταφύγια καὶ ἐμψυχωτήρια.
Ἐκεῖ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Κούγκι μάθαινε ὁ μικρὸς Μάρκος γράμματα.
Τι γράμματα;
Ψαλτήρι τοῦ Δαυίδ, καὶ τὴν ὀκτώηχο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ.
10 ἐτῶν τὸν ἔβαζε ὁ παπα-Ζήκος τὶς Κυριακὲς καὶ διάβαζε στὴν Ἐκκλησία τὸν Ἀπόστολο.
Ἀς ἦταν καλὰ ὁ π. Σαμουὴλ πού βρέθηκε στὸ Σούλι καὶ δασκάλεψε τόσα παιδιά.
Νὰ τὶ πρόσφερε ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας!
13 ἐτῶν ἔφυγε καταπικραμένος ἀπὸ τὴν πατρίδα του ὅταν τοὺς ξερίζωσε ὁ φοβερὸς Ἀλή πασάς.
Τους ἔστειλε στὴ Πάργα καὶ μετὰ στοὺς Κορφούς.
Οἱ περίφημοι Σουλιῶτες τράβηξαν τὰ πάνδεινα... καὶ ἀπὸ τοὺς Ἄγγλους πέρασαν πολλά.
Γι αὐτὸ καὶ ὁ Μάρκος δὲν τὰ πήγαινε ποτὲ καλὰ μὲ τοὺς Ἄγγλους.
Κάποτε σὲ μία τοποθεσία αἰχμαλώτισε κάποιους Τούρκους.
Δὲν τοὺς ταπείνωσε ὅπως ἔκαναν αὐτοί.
Δὲν εἶναι τὸ ἦθος τῶν Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων αὐτό.
Τους εἶπε : "ὅσο ζεῖτε, δὲν θὰ ξαναπιάσετε ντουφέκι νὰ κτυπήσετε Σουλιῶτες. Αὐτὸ καὶ μόνο θέλω ἀπὸ σᾶς" καὶ τοὺς ἄφησε ἀφοῦ ἔφαγε καὶ μαζὶ τους.
Μετὰ ἀπὸ τὴ κάθε μάχη γονάτιζε καὶ ἔψελνε τὸ "Σῶσον Κύριε τὸν λαὸν Σου" κάνοντας τὸν Σταυρὸ του σωστὰ πάνω του.
Ὅταν ὁ Γ.Καραϊσκάκης ἔμαθε γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Μάρκου Μπότσαρη, ἀξίωσε νὰ τὸν σηκώσουν (ἦταν ἄρρωστος καὶ δὲν μποροῦσε νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του), γιὰ νὰ τὸν πᾶνε στὸ Ναὸ νὰ τὸν προσκυνήσει, μόλις τὸν φέρανε καὶ τὸν ἀποθέσανε, ἐκεῖ στὸ μοναστήρι τοῦ Προυσσοὺ πού εἶχαν σταματήσει γιὰ λίγο, ὁδεύοντας πρὸς τὸ Μεσολόγγι.
Με λυγμοὺς ὁ Γ.Καραϊσκάκης σωριάστηκε πάνω στὸ λείψανο τοῦ Μάρκου, λέγοντας:
"Ἄμποτες, ἥρωα Μάρκο, κι ἐγὼ ἀπὸ τέτοιο θάνατο νὰ πάω".
Ὅταν τὸν γύρισαν στὸ κελὶ του νὰ ξαναπλαγιάσει, ὁ Καραϊσκάκης, μὲ δάκρυα στὰ μάτια εἶπε στοὺς Σουλιῶτες πού συνόδευαν τὸν ἥρωα:
"Ὁ Μάρκος ἤτανε τρανός. Εἶχε νοῦ πού δὲν εἶχε ἄλλος. Εἶχε καρδιὰ λιονταριοῦ. Καὶ γνώμη δίκαιη, σὰν τοῦ Χριστοῦ. Οὔτε στὸ δάκτυλὸ του δὲν τον φτάνουμε. Σὰν τὸν Μάρκο ἥρωα, μάνα δὲ ξαναγεννάει".
Ο Μάρκος Μπότσαρης ήταν γιος του Κίτσου Μπότσαρη και όχι του Κίτσου Τζαβέλλα. Οι Μποτσαραίοι δεν έφτασαν στην Πάργα και τους Κορφούς (Κέρκυρα). Μετά την παράδοση του Σουλίου και το ηρωικό Ζάλογγο, τα υπολείμματα της φάρας των Μποτσαραίων και της φάρας των Κουτσονικαίων, έφτασαν υπό τον Κίτσο Μπότσαρη στο Βουργαρέλι Άρτας, όπου από το 1800 είχε εγκατασταθεί μέρος της φάρας των Μποτσαραίων. Διωκόμενοι από τον Αλή πασά μετά τα γεγονότα του Ζαλόγγου, κατευθύνθηκαν και κατέφυγαν στην απομονωμένη και φυσικά οχυρωμένη μονή του Σέλτσου, κοντά στο χωριό Πηγές Ραδοβυζίου Άρτας, πάνω από τον Αχελώο. Από το Βουργαρέλι της Άρτας μέσω Αθαμανίου, Τετρακώμου, Αριάς, Μηλιάς, Καστανιάς, Ελάτης, Μηλιανών και Πηγών, συνολικά 1.148 Σουλιώτες (απ' τους οποίους μάχιμοι ήταν μόνο 360 άντρες και 140 γυναίκες) οχυρώθηκαν στη μονή. Έπειτα από τετράμηνη περίπου ηρωική αντίσταση, εν μέσω βαρύτατου χειμώνα, με την υποστήριξη και 200 Ραδοβυζινών της περιοχής, κατόπιν προδοσίας από κάποιον Γιώργο Κύργιο, (ανεψιό του αρματωλού Ζήκου Μίχα, που εποφθαλμιούσε το αρματολίκι της Λάκκας Σουλίου-Λελόβων), στις 23 Απριλίου 1804, η μονή αλώθηκε. Οι περισσότεροι υπερασπιστές της σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Ένα δεύτερο δραματικότερο Ζάλογγο έλαβε χώρα εδώ. Στο φοβερό βάραθρο της Γκούρας (300 με 400 μ. βάθος), δίπλα στη μονή, έπεσαν τα πρώτα γυναικόπαιδα για να μην αιχμαλωτισθούν. Πάνω από 200 άλλα γυναικόπαιδα έπεσαν στον πλημμυρισμένο Αχελώο και πνίγηκαν. Εκεί χάθηκε και η θρυλική ηρωίδα Λένω Μπότσαρη, κόρη του Κϊτσου και αδελφή του Μάρκου, η νεαρότερη καπετάνισσα του Σουλίου, μόλις 19 (και κατ’ άλλους 15) ετών (άλλη εκδοχή θέλει τη Λένω 21 ετών, κόρη του Νότη και ανεψιά του Κίτσου). 300 Σουλιώτες ξιφήρεις, συνοδευόμενοι από 150 γυναικόπαιδα, επιχείρησαν ηρωική έξοδο για να περάσουν απέναντι από τον Αχελώο, στην περιοχή Αργιθέας Αγράφων. Κατάφεραν να φτάσουν ως τη μοναδική γέφυρα Κοράκου, εκεί όμως τους περίμενε άλλο στράτευμα Τουρκαλβανών. Οι άνδρες έπεσαν μαχόμενοι, ενώ τα γυναικόπαιδα πήδηξαν στον Αχελώο και πνίγηκαν. Ο Νότης Μπότσαρης αιχμαλωτίσθηκε πληγωμένος, ενώ ο Κίτσος, με 40 μόλις Σουλιώτες και τον 13χρονο γιο του Μάρκο, κρύφτηκαν σε απόμερη σπηλιά και γλύτωσαν. Αργότερα, μετά από πολλές περιπέτειες έφτασαν στην Κέρκυρα. Από την όλη ομάδα των Σουλιωτών σώθηκαν περί τα 80 μόνο άτομα (κατά άλλη εκδοχή, 65). Ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ αναφέρει, ότι χάθηκαν εκεί, σε μια και μόνο μέρα, τρεις γενιές Σουλιωτών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε εκτίμηση
π. Δημήτριος Μπόκος
Έχετε δίκιο, πάτερ!
ΔιαγραφήΠως θα μπορούσε να΄ναι γιος του Τζαβέλλα;
Εκ παραδρομής το λάθος μας και μετά τη δική σας παρέμβαση διορθώθηκε.
Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψιν και όσα άλλα αναφέρετε.
Σας υπερευχαριστούμε!
Την ευχή σας...