Παιδί χωρισμένων γονιών από μόλις τεσσάρων ετών, ο π. Αθανάσιος Καρανταΐδης, έγγαμος κληρικός από τη Θεσσαλονίκη, μιλά για την εμπειρία του, αλλά και για το πιο ζεστό χαμόγελο της ζωής του. Αυτό της μητέρας του.
Δεν έχουμε συνηθίσει στις ανοιχτές δημόσιες εξομολογήσεις από την προσωπική ζωή των ιερέων, και συχνά παραμένουμε στη λανθασμένη αντίληψη, ότι ο δρόμος τους δεν είχε ανηφόρες, και ότι έζησαν χωρίς πόνους, σαν να ήταν ανώτερα παιδιά ενός Πατέρα που κάνει διακρίσεις. Η εξομολόγηση του πατρός Αθανασίου στη νουβέλα του “Χαμογέλα μου” ήταν μια κίνηση ευσπλαχνίας και τον ευχαριστούμε που μας μίλησε εκ βαθέων με διευκρινίσεις που καθιστούν την προσωπική του στάση πολύτιμο παράδειγμα.
Η νουβέλα «Χαμογέλα μου» αναφέρεται στη ζωής της μακαριστής μητέρας του. Ο π. Αθανάσιος προέρχεται από χωρισμένους γονείς, καθώς ο πατέρας του εγκατέλειψε την οικογένειά του, όταν ο ίδιος ήταν νήπιο. Η όλη της βιωτή θα μπορούσε να εμπνεύσει και να στηρίξει μητέρες που ζουν παρόμοιες καταστάσεις. Ο π. Αθανάσιος, έγγαμος ιερέας από την Θεσσαλονίκη σήμερα, μοιράζεται για τους αναγνώστες της Ο.Α. την εμπειρία του ως παιδί χωρισμένων γονιών με την έγνοια να μην αφεθεί το κακό να προχωρά ανεμπόδιστο.
Η νουβέλα που γράψατε είναι καθαρά προσωπικό βίωμα. Πώς εμπνευστήκατε τον τίτλο της “Χαμογέλα μου”;
Όταν ήμουν μικρός, γύρω στα τρία μου χρόνια, τότε που αρχίζουν τα παιδάκια να μιλάνε, ζητούσα συχνά από τη μητέρα μου να μου χαμογελάει και όταν ρωτούσε τον λόγο, της απαντούσα ότι μου αρέσει το χαμόγελό της. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τα πέντε. Το θυμόταν η ίδια μέχρι που μεγάλωσα και μου το ανέφερε συχνά. Είναι μια έκφραση που κρύβει μεγάλη τρυφερότητα. Η τελευταία εικόνα εν ζωή που έχω από τη μητέρα μου είναι αυτό το υπέροχο χαμόγελο που της ζητούσα να μου χαρίζει και μου το χάρισε και το τελευταίο βράδυ που πήγαμε με τη σύζυγό μου να την επισκεφτούμε στο νοσοκομείο.
Ήταν σε μια κατάσταση σχεδόν κωματώδη, όμως άνοιξε τα μάτια της, μου χαμογέλασε έτσι πολύ λαμπερά, όπως μου έκανε και όταν ήμουν μικρός και μετά ξαναχάθηκε στον κόσμο της. Την επόμενη μέρα που ήταν Χριστούγεννα του 2017 αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία αφότου γύρισα σπίτι δεχθήκαμε τηλέφωνο από το νοσοκομείο απ’ όπου μας ενημέρωσαν ότι η μητέρα μου είχε φύγει.
Γιατί να ζητά ένα παιδάκι τόσο έντονα από τη μητέρα του να χαμογελά;
Ήμουν ένα παιδάκι του οποίου οι γονείς χώρισαν στα τέσσερά του χρόνια. Ενδεχομένως να έβλεπα τη μητέρα μου προβληματισμένη, στενοχωρημένη και να μη μου άρεσε αυτή η εικόνα και γι’ αυτό της ζητούσα να μου χαμογελάει.
Η μητέρα μου γεννήθηκε στη Χαλάστρα, ένα χωριό λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη το 1937. Στα δεκαεφτά της πήγε στη Θεσσαλονίκη, όπως ήταν σύνηθες εκείνη την εποχή, για να μάθει την τέχνη της ραπτικής και έγινε μοδίστρα. Γνώρισε τον πατέρα μου και το 1973 παντρευτήκανε. Είχε 3 αποτυχημένες εγκυμοσύνες και στην τέταρτη και τελευταία το 1978 γεννήθηκα εγώ. Μετά από 4 χρόνια αποφάσισε ο πατέρας μου ότι πλέον δεν θέλει να ζει με την οικογένεια που έχει φτιάξει και έφυγε. Τότε αρχίζουν τα δύσκολα για τη μητέρα μου, η οποία καλείται να μεγαλώσει μόνη της ένα παιδί με ό,τι αυτό συνεπάγεται οικονομικά, κοινωνικά και ψυχολογικά και για την ίδια και για το παιδί που ζητάει τον πατέρα του.
«Ο Θεός πάντα έχει ένα λόγο για ό,τι σταυρό δίνει στον καθένα. Εάν δεν εξελίσσονταν έτσι τα πράγματα, ίσως να μην ήμασταν και εγώ και η ίδια τόσο κοντά στο Θεό, γιατί από εκεί άρχισε η στροφή μας προς την εκκλησία»
Πώς ισορρόπησε η ζυγαριά στη ζωή των δυο σας, αφότου έφυγε ο πατέρας σας;
Όταν έφυγε η μητέρα μου έχασε τη γη κάτω από τα πόδια της, αλλά ευτυχώς την υποστήριξαν πολύ τα αδέρφια της, η μητέρα της (ο πατέρας της δεν ζούσε) και προς τιμήν της τη στήριξε πολύ η κουνιάδα της, η αδερφή του πατέρα μου. Κάτι που είχε κόστος καθώς εδώ και 38 χρόνια δεν βλέπει και δεν μιλάει με τον αδερφό της.
Πώς αντιμετώπισε την εγκατάλειψη ως σύζυγος η μητέρα σας;
Ένιωσε μεγάλο πόνο, απόρριψη, εγκατάλειψη, απογοήτευση. Ήταν κάτι που δεν το περίμενε καθώς δεν είχαν προβλήματα, ήταν αγαπημένοι σύμφωνα με τα λεγόμενά της, αλλά ο πατέρας μου προφανώς δεν την αγαπούσε τόσο πολύ.
Η οικογενειακή αυτή κρίση θα μπορούσε να αποτελέσει για εσάς είτε μια πορεία πνευματικής συγκρότησης, αλλά και ίσως μια αιτία καταστροφής;
Ο Θεός πάντα έχει ένα λόγο για ό,τι σταυρό δίνει στον καθένα. Εάν δεν εξελίσσονταν τα πράγματα έτσι ίσως να μην ήμασταν και εγώ και η ίδια τόσο κοντά στον Θεό γιατί από εκεί άρχισε η στροφή μας προς την εκκλησία.
Ο σύντομος πατρικός ρόλος του ενός γονιού που κράτησε μόνο 4 χρόνια, σας δημιούργησε θυμό;
Εγώ με τον πατέρα μου σταμάτησα να έχω επαφές και σχέσεις στα δεκαεφτά μου με δική μου επιθυμία και πρωτοβουλία. Ξέρετε η ύστερη εφηβεία είναι μια δύσκολη περίοδος και ειδικά όταν υπάρχουν τέτοια οικογενειακά θέματα. Μέχρι τότε είχαμε επαφές δύο φορές τον χρόνο στις γιορτές, όπου βγαίναμε και μου αγόραζε κάποια δώρα και με επέστρεφε στη μητέρα μου. Δεν είχαμε ποτέ ιδιαίτερες σχέσεις με τον πατέρα μου. Το χειρότερο εκείνη την εποχή ήταν ότι πούλησε το σπίτι στο οποίο μέναμε γιατί ήταν γραμμένο στο όνομά του και το αποτέλεσμα ήταν η μητέρα μου και εγώ να βρεθούμε στο ενοίκιο.
Σκεφτείτε τον θυμό μου! Ήμουν έφηβος και μαθαίνω ότι ο πατέρας μου πουλάει το σπίτι στο οποίο είχα γεννηθεί και μεγαλώσει. Μετά από δύο μέρες με πήρε τηλέφωνο για να βρεθούμε και κατά συνέπεια δεν είχε την αντιμετώπιση που περίμενε να έχει και ήμουν εγώ αυτός που έκοψε τις επαφές.
Νιώσατε αβοήθητος και η φροντίδα που έπρεπε να έρθει από τον κατά σάρκα πατέρα, όχι μόνο δεν ήρθε, αλλά διέκοψε ο ίδιος και το τελευταίο ίχνος βοήθειας προς το παιδί του.
Ναι έτσι είναι. Και επιπλέον είναι πολλά τα δεδομένα και πολλά τα επεισόδια της ζωής μου, που είχε χάσει αυτός ο άνθρωπος. Στα 35 μου χρόνια λοιπόν, χειροτονημένος, παντρεμένος με δύο παιδιά, μαθαίνω ότι είναι στο νοσοκομείο, άρρωστος. Αποφασίζουμε να πάμε με τη σύζυγο να τον βρούμε.
Η συνάντησή τους στο νοσοκομείο έπειτα από σχεδόν 20 χρόνια απουσίας και ο διαρκής αγώνας του με στόχο να καλυφθούν τα συναισθηματικά κενά
Η πάροδος των ετών θεράπευσε τον πόνο και τον θυμό, ή ήταν η λύπη για την ασθένειά του, που σας ώθησε να πάτε στο νοσοκομείο για να τον συναντήσετε;
Ξέρετε αν θέλω να έχω μια συνέπεια λόγων και έργων θα πρέπει να κάνω αυτό που θα συμβουλέψω και εσάς να κάνετε. Αν έρθετε και με ρωτήσετε «Πάτερ αυτό και αυτό με τον πατέρα μου... είναι στο νοσοκομείο...» εγώ θα σας προτείνω «να πάτε να τον δείτε, πατέρας σας είναι». Δεν θα έπρεπε να τηρήσω το ίδιο;
Μετά από περίπου είκοσι χρόνια απουσίας σας αναγνώρισε; Ποια ήταν η αντίδρασή του;
Με αναγνώρισε γιατί η εξωτερική μας ομοιότητα είναι καταπληκτική.
Όμως το σοκ του ήταν μεγάλο. Λέει σε μια στιγμή «Καλά, εσύ πώς έγινες παπάς;». Του απάντησα: «Όταν σηκώθηκες και έφυγες, η μάνα μου είχε δύο επιλογές: να με τρέξει σε παιδοψυχολόγους ή να στραφεί στην εκκλησία. Τελικά, στράφηκε στην εκκλησία και ιδού τα αποτελέσματα». Με κοίταξε και μπροστά στη γυναίκα μου, μου είπε «Αν θα σε μεγάλωνα εγώ αυτά που θα μάθαινες θα ήταν χαρτιά και γυναίκες».
Τελικά αντεπεξήλθε, έγινε καλά, βρίσκεται εν ζωή και έχουμε μια τηλεφωνική επικοινωνία μια φορά τον μήνα. Αλλά ξέρετε η σχέση μας δεν μπορεί να γίνει η κλασσική σχέση πατέρα και γιου. Δεν το επιδιώκει και ο ίδιος. Εμείς του κάναμε πρόταση να έρθει από το σπίτι ή να βγούμε έξω, να δει και λίγο τα παιδιά αλλά το αποφεύγει. Ήρθε μια-δύο φορές στην εκκλησία, με είδε, γνώρισε τον πεθερό μου την πεθερά μου, τα εγγόνια του. Δεν θέλει κάτι παραπάνω και το σέβομαι. Ίσως είναι λίγο εγωισμός, ίσως λίγο ντροπή. Αντιλαμβάνομαι ότι χαίρεται όταν μιλάμε αλλά δεν αξιώνει τίποτα παραπάνω.
Όλη αυτήν την κατάσταση από τα παιδικά σας χρόνια μέχρι σήμερα μ’ έναν πατέρα που ολοφάνερα δεν είχε την πατρική στόφα, υπάρχει περίπτωση να την μεταφέρετε στους δικούς σας ανθρώπους; Συναντούμε συχνά παραδείγματα που τα παιδιά μιμούνται τις πατρικές συμπεριφορές. Νιώσατε αυτό τον κίνδυνο;
Πιστέψτε με αυτά τα δικά μου συναισθηματικά κενά προσπαθώ να μην τα δημιουργήσω ούτε στα παιδιά μου, ούτε στη σύζυγό μου, ούτε στους ανθρώπους που συναναστρέφομαι. Είναι πολύ άσχημο πράγμα να έχεις συναισθηματικά κενά. Δεν σας κρύβω ότι ακόμα παλεύω κάποια να τα καλύψω στα 43 μου, δεν τα έχω καλύψει όλα. Είναι ένας αγώνας που θέλει δουλειά.
«Η μάνα μου συγκινήθηκε και έκλαψε όταν της είπα ότι θα χειροτονηθώ.
Η χαρά που είχε ήταν απερίγραπτη»
Η εμπειρία δείχνει ότι τα παιδιά από χωρισμένους γονείς ή θα αποφύγουν τον γάμο φοβούμενοι μήπως βιώσουν αυτά που έπαθαν οι γονείς τους, είτε θα κάνουν καλές οικογένειες. Αυτό που λέω πάντα σε περιπτώσεις ζευγαριών και γονέων που έχουν παρόμοια προβλήματα είναι να λαμβάνουν υπόψη τον παράγοντα παιδιά. Εγώ αν και πατέρας πλέον και ιερέας δεν παύω να είμαι το παιδί των χωρισμένων γονιών. Τα παιδιά όταν τα φέρνουμε στη ζωή δεν τα ρωτάμε, οπότε από εκεί και πέρα δεν έχουμε κανένα απολύτως δικαίωμα να τα στερήσουμε από τον πατέρα τους ή τη μητέρα τους. Μπορεί να έχουμε το νομικό δικαίωμα αλλά δεν έχουμε το αντίστοιχο ηθικό.
Τα δικά σας τραύματα επουλώθηκαν με τον χρόνο, τη στοργή της μητέρας σας και την πορεία στη συνέχεια που εξελίχθηκε με τον έγγαμο ιερατικό σας βίο;
Από το γυμνάσιο σκεφτόμουν την ιεροσύνη, αλλά με τα χρόνια το ανέβαλα. Όταν πρωτομιλήσαμε σοβαρά με τη σύζυγό μου, μου είχε πει καθώς γνωριζόμασταν από το παρελθόν: «εσύ δεν είχες σκοπό κάποια στιγμή να χειροτονηθείς;» και της λέω «δεν ξέρω». Τότε μου απάντησε: «Να γνωρίζεις πάντως πως για μένα θα ήταν τιμή μου και χαρά μου». Αυτό ήταν για μένα η απάντηση του Θεού στο «γνώρισόν με, Κύριε, οδόν και πορεύσομεν».
Όταν λέω στη μητέρα μου «Ξέρεις μάνα γνώρισα ένα κορίτσι, τα πάμε καλά και θέλω να προχωρήσουμε και σκέφτομαι να χειροτονηθώ» η μάνα μου συγκινήθηκε και έκλαψε και είπε «Δόξα στον Θεό». Η χαρά που είχε όταν της ανακοίνωσα ότι θα χειροτονηθώ ήταν απερίγραπτη. Από τη μέρα του αρραβώνα μου και μετά, πραγματικά η μητέρα μου μας έλεγε ότι ο Θεός της γύριζε πίσω τις χαρές που είχε στερηθεί. Εγώ πιστεύω ότι την αντάμειβε για την υπομονή της. Ήταν χαρούμενη, η τελευταία δωδεκαετία της ζωής της ήταν ανέφελη μόνο με χαρές, γάμους, βαφτίσεις, εκδρομές με την ενορία και είχε να το λέει «Δόξα στον Θεό εγώ τώρα απολαμβάνω». Έφυγε πολύ χαρούμενη στα 80 της.
* * *
Η θεραπεία από τις ζημιές στην ανθρώπινη ψυχή δεν είναι απόφαση διανοητικής επιλογής. Είναι αποτέλεσμα ενός τρόπου ζωής που ζυμώνεται με τον καιρό. Ο άνθρωπος προσπαθεί. Από μια στιγμή κι έπειτα είναι δώρο του Θεού.
_________
Σοφία Χατζή
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 03.02.2021
ακούστε τη συνέντευξη στο ραδιόφωνο:
https://youtu.be/trkROGnLfLo
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου