Με αφορμή την ευαγγελική περικοπή της Κυριακής
Θαρρείς και το κείμενο, από το Ευαγγέλιο που ακούσαμε, θέλει να μας θυμίσει πως η γιορτή τελείωσε· αναχωρησάντων των μάγων.Και γιατί συνδυάζει αυτή τη φαινομένη περαίωση της εορτής με τους μάγους; Ποιος σκέφτηκε τι είναι αυτές οι προσωπικότητες και τι ρόλο ουσιαστικό παίζουν μες τη γιορτή; Ποιος έκανε μια υπόθεση εργασίας λέγοντας αν δεν υπήρχαν οι μάγοι στη γιορτή, είναι υπόθεση εργασίας, τι θα άλλαζε; Η ερμηνευτική της Εκκλησίας μας το προσεγγίζει μέσα από τους Πατέρες.
Τι κάνουν οι μάγοι; Οι μάγοι πρώτα - πρώτα κάνουν μια απογύμνωση του συστήματος· τι σημαίνει αυτό; Αν δεν υπήρχαν οι μάγοι θα ήταν όλα ήσυχα και καλά, θα γεννιόταν ο Χριστός, δεν θα μάθαινε τίποτε ο Ηρώδης, δεν θα γινόταν διωγμός, δεν θα πέθαιναν τα νήπια, κι ο Χριστός θα γεννιόταν μέσα σε μια ησυχία.
Κι έρχονται αυτοί οι μάγοι, σταλμένοι από τον Θεό είναι, και το πρώτο που κάνουν, δύο πράγματα κάνουν, το πρώτο που κάνουν είναι ν' απογυμνώσουν το σύστημα· πώς το απογυμνώνουν; Το σύστημα, το πολιτικό μεν αλλά και το τότε ενυπάρχον θρησκευτικό σύστημα, το απογυμνώνουν με μια απλή αληθινή λιτότητα · τολμούν να πουν πού είναι ο βασιλιάς που γεννήθηκε. Για να το πεις αυτό σε ένα βασιλιά είναι πάρα πολύ τολμηρό κι όμως είναι αλήθεια, άρα για να απογυμνώσει το σύστημα κάποιος πρέπει πρώτα να έχει μια συγκλονιστική, λιτή αλλά όχι εγωιστική αλήθεια πάνω του. Και πάνε και ρωτούν αυτό το ερώτημα στον Ηρώδη. Ο Ηρώδης συγκλονίστηκε και υποχρεωτικά, όπως ξέρετε, τους βάζει να πάνε εκεί να προσκυνήσουν, αλλά πέρα από αυτό που είναι η άγνοιά του, που σημαίνει ένας βασιλιάς των Ιουδαίων, που ήταν μάλιστα στο χώρο της αποκαλύψεως του περιουσίου λαού, δεν μπορεί να αγνοεί τα επερχόμενα του Ισραήλ. Τα αγνοεί τελείως και ρωτάει τους γραμματοεισαγωγείς του, τη λεγομένη, τότε, θρησκευτική ηγεσία, η οποία το γνωρίζει ότι εν Βηθλεέμ γεννιέται, αλλά που το γνωρίζει δεν λέει τίποτα· όταν γίνεται μετά η δολοφονία των νηπίων φαίνεται που δεν αντιδρά καθόλου.
Το σύστημα είναι απογυμνωμένο μέσα από την παρουσία των μάγων. Προσέξτε τα δύο τα στοιχεία που σας είπα· γνωρίζουν ή δεν γνωρίζουν τον Χριστό, Τον ψάχνουν να Τον βρούν, αλλά υποκριτικά Τον γνωρίζουν, είναι απογυμνωμένοι από Χριστό και ταυτόχρονα και η ηγεσία αυτή είναι απογυμνωμένη από Χριστό και δεν παρεμβαίνει στα δρώμενα από την πολιτική εξουσία. Είναι πολύ συγκλονιστικά μηνύματα, τα οποία βγαίνουν από την παρουσία των μάγων. Πρώτο λοιπόν είναι η απογύμνωση του συστήματος.
Μετά από αυτό να δούμε τους μάγους μέσα από μια άλλη προοπτική, που προσθέτει στην απογύμνωση του συστήματος· πώς το κάνουν, γιατί το κάνουν, τι προσωπικότητες είναι; Υπάρχει ένα τροπάριο, που αυτές τις μέρες το ακούσαμε δυο-τρεις φορές και δεν ξέρω πόσοι στάθηκαν θεολογικά να αναλύσουν πάνω σε αυτό το τροπάριο τους μάγους, γιατί είναι αποτέλεσμα και απαύγασμα κι αυτό της πατερικής Θεολογίας για τους μάγους.
Λέει το τροπάριο, με λίγες λέξεις το λέω, «μάγοι Περσών βασιλείς επιγνώντες σαφώς». Μάγοι Περσών βασιλείς, μια ξένη χώρα, εκφράζει το ξένο, κι είναι βασιλείς· τι βασιλείς είναι; Ποιος ξέρει το βιογραφικό [τους] σημείωμα; Γιατί τους λέει το τροπάριο βασιλείς; Είναι βασιλιάδες ή υποκρίνεται το τροπάριο;
Το απαντούν οι Πατέρες, οι μελωδοί, οι οποίοι συνθέτουν βάσει της πατερικής Θεολογίας. Έχουν ηγεμονικό λένε, γνωρίζουν, ξέρουν τι κάνουν· για να έχεις ηγεμονικό πρέπει να έχεις καθαρό μυαλό και με τη Χάρη του Θεού μέσα από την προσωπική τους άσκηση που έκαναν, στον τόπο που ήταν που δεν γνώριζαν Χριστό, αλλά επειδή είχαν μέσα τους σπερματικό λόγο και ευλάβεια βαθύτατη αποκτούν αυτή τη δυνατότητα να γίνονται βασιλείς, να αποκτούν ηγεμονικό λόγο και λένε οι Πατέρες πόσο μάλλον εμείς που ζούμε στην Εκκλησία, γνωρίζουμε τα δρώμενα, πρέπει να έχουμε ηγεμονικό λόγο και να είμαστε βασιλείς.
Να λοιπόν, αυτοί οι ξένοι, οι παράξενοι που δεν ξέρουν τίποτα για Χριστό αλλά έχουν έναν σπερματικό λόγο, μέσα από τους τόπους που είναι, στέλνουν μήνυμα και συγκλονίζουν και απογυμνώνουν τον καθεστηκότα, τον καθιερωμένο, το συστηματικό Ισραήλ που ξέρει τον Θεό του και τον απογυμνώνει, τον τινάζει [τον Ισραήλ] στον αέρα.
Τα μηνύματα είναι συγκλονιστικά, προσέξτε και δεν είναι άσχετα με τη μόνιμη ρήση των προφητών ότι «την επισκοπήν αυτού λάβοι έτερος». Αυτό ισχύει για όλους μας. Πρώτο λοιπόν είναι βασιλείς και επιγνώντες σαφώς. Προσέξτε «επιγνώντες» είναι μια επίγνωση, είναι μια γνώση αλλά «επί», έχουν έναν φωτισμό, η Χάρις του Αγίου Πνεύματος πάει όπου θέλει, και επιγνώντες σαφώς, είναι σαφέστατο αυτό το μήνυμα που παίρνουν ότι υπάρχει ουράνιος Βασιλεύς, και πάνε να τον προσκυνήσουν. Όχι μόνο, λοιπόν, απογυμνώνουν το σύστημα είναι και ευλαβείς προσκυνητές.
Ευλαβείς προσκυνητές, δεν φωνάζουν, δεν φωνασκούν, είναι αληθινοί, δεν προβάλλονται, δεν έχουν καμία απαίτηση κανείς να τους καταλάβει αλλά είναι ευλαβείς προσκυνητές, όπως μετά, μέσα σε αυτό το χώρο της Γεννήσεως, ευλαβείς προσκυνητές γίνονται και οι ποιμένες, άγνωστες προσωπικότητες και όπως ευλαβής προσκυνητής, σιωπηλός προσκυνητής, είναι και ο Ιωσήφ ο Μνήστωρ.
Είναι ο χώρος των ευλαβών προσκυνητών που πια με τον τρόπο τους ο καθένας συγκλονίζει και απογυμνώνει το σύστημα· το οποιοδήποτε σύστημα που ξέρει, δεν ξέρει τον Χριστό, που φωνάζει για τον Χριστό και κόπτεται για τον Χριστό αλλά αν δεν έχει αυτή τη δυνατότητα της λιτότητας, της αλήθειας, του να μπορεί να προσκυνήσει πραγματικά τον Χριστό, τότε δεν κάνει τίποτε· και μέσα σε αυτή την ισορροπία, όλα εκείνα τα κείμενα περί της φυγής του Ιησού, περί της επανόδου από την Αίγυπτο μέσα σε μια σιωπηλή πορεία και πάλι του ίδιου του ήθους. Η σιωπή η οποία, όμως, είναι μια βαθιά κίνηση αλλαγής και ξεγυμνώματος του συστήματος που κάποτε φτάνει σε ένα αποκορύφωμα.
Δεν ξέρω πόσα χρόνια προετοιμάστηκαν οι μάγοι για να μπορούν να επιγνώσουν αυτόν τον αληθινό Θεό και να τον προσκυνήσουν· σίγουρα πολλά, σίγουρα είχαν πολλή νήψη, κάθαρση πάνω τους και τους ακούμπησε ο Θεός.
Πόσα χρόνια χρειάστηκε ο Ιωσήφ για να καταλάβει αυτό που έγινε; Με αλλεπάλληλα οράματα τον καθοδηγεί ο Θεός, ο οποίος [Ιωσήφ] αρνείτο ουσιαστικά αυτό που γινόταν.
Πόσα χρόνια χρειάστηκε ο Χριστός σιωπηλά να μείνει σ' εκείνη την πόλη, στη Ναζαρέτ, για να δείξει το έργο Του; Τριάντα χρόνια· κι όλα αυτά ένα μήνυμα στέλνουν: η σιωπή, η αληθινή σιωπή, που απογυμνώνει και το σύστημα και καταλήγει σε μια ιστορία, να γίνουμε ευλαβείς προσκυνητές.
Αναχωρησάντων των μάγων. Οι μάγοι πάντοτε φεύγουν, δηλαδή οι σιωπηλοί άνθρωποι που φαίνεται πως δεν υπάρχουν αλλά δεν φεύγουν [και] ταυτόχρονα το έργο το επιτελούν, που είναι έργο απαραίτητο για την καθημερινότητα της ζωής μας.
Η σιωπηλή, πραγματική, εν παρρησία ζωή που μπορεί να απογυμνώσει οποιοδήποτε σύστημα άθεο, που μιλάει για Θεό ή δεν μιλάει για Θεό αλλά δεν μπορεί να Τον προσκυνήσει και να Τον προσκυνήσει σημαίνει να υπακούει σε Αυτόν, να ταχθεί σε Αυτόν και να κάνει αυτό που θέλει Αυτός. Αυτό σημαίνει προσκυνώ, αυτό σημαίνει και για μας.
Δεν πιστεύω μέσα από τις καρδιές μας σήμερα, μια μέρα μετά τα Χριστούγεννα να αναχώρησαν οι μάγοι; Δεν πιστεύω να ζούμε την ίδια τραγωδία, να μην μπορούμε να προσκυνήσουμε τον Χριστό όχι ως άνομοι προσκυνητές, εξωτερικοί, αλλά ως βαθείς προσκυνητές και βασιλείς επιγνώντες σαφώς αυτούς που είναι, και να μπορούμε στην πράξη, την καθημερινή της ζωής μας, να Τον προσκυνήσουμε τελούντες τα εξ Αυτού απαιτούμενα σε μια καθημερινή πράξη ζωής.
Αναχωρησάντων των μάγων. Τι κρίμα θα έλεγε ένα παιδάκι που θα άκουγε το παραμύθι· ευτυχώς λέω εγώ που δεν το θεωρώ παραμύθι, ευτυχώς οι μάγοι πάντοτε φαίνονται που αναχωρούν αλλά υπάρχουν.
Μπορούμε κάτι τέτοιο να γίνουμε; Να γίνουμε κι αυτοί που σπάζουν και απογυμνώνουν το σύστημα και ταυτόχρονα [να] είμαστε καθημερινοί ευλαβείς προσκυνητές;
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, Δρ. Θεολογίας και Οικονομικώνστην ευαγγελική περικοπή Ματθ. 2, 13 έως 23,
που έγινε την Κυριακή 26/12/2010.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου