Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014

«Οι Εικόνες της Χαρίκλειας»: Μια συγκινητική ιστορία από τον Πόντο...





























Τις εικόνες των αγίων που είχε κρύψει σε ένα τενεκεδένιο κουτί, τυλιγμένες σε πετσέτες, πάνω από το φούρνο του σπιτιού της, κρατούσε σε περίοπτη θέση στην καρδιά της η Πόντια κυρα-Χαρίκλεια και με προσμονή περίμενε να τις ξαναπάρει στα χέρια της.
Τις κρατούσε στη μνήμη της ακόμα κι όταν κρυβόταν για δύο χρόνια σε σπηλιές, στα βουνά πάνω από τη Σαμψούντα, κυνηγημένη από τους Νεότουρκους εθνικιστές. Ήθελε πάση θυσία να πάρει κοντά της αυτές τις εικόνες: της Παναγιάς Βρεφοκρατούσας, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και του Αγίου Γεωργίου.
Ο άντρας της Χαρίκλειας, ο Γιάννης Χατζηγεωργιάδης, με τον οποίο είχε αποκτήσει ένα μωρό, είχε αναγκαστεί να φύγει για τη Ρωσία λίγο νωρίτερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1910, κυνηγημένος κι αυτός από τους Νεότουρκους.

Αυτές τις εικόνες –που στο μεταξύ είχαν μισοκαεί από το φούρνο– αναζήτησε η Χαρίκλεια όταν κατέβηκε από τα βουνά και βρήκε δουλειά στην επιχείρηση ενός Πόντιου καπνέμπορου στη Σαμψούντα. Οι καιροί ήταν δύσκολοι για να τις έχει στο σπίτι της και τις έθαψε στην αυλή μιας Αρμένισσας (με Τούρκο σύζυγο). Την εμπιστεύτηκε όμως την Αρμένισσα όταν την άκουσε να νανουρίζει το μωρό της στα ποντιακά!
Μετά τον ξεριζωμό, οι εικόνες μεταφέρθηκαν από την κυρα-Χαρίκλεια στην Ελλάδα, στο Μαυροβούνι Κοζάνης όπου δημιούργησε το καινούριο σπιτικό της.

  • Η κυρα-Χαρίκλεια με τις τρεις κόρες της


Ο καπνέμπορος, το πρώην αφεντικό της, ο οποίος περιδιάβαινε τη Μακεδονία και πουλούσε την πραμάτεια του, ήταν αυτός που την ενημέρωσε ότι ο άντρας της, ο Γιάννης, ζει και διαμένει στην Αξιούπολη Κιλκίς!
Μετά από 15 χρόνια οι δύο σύζυγοι –που χάθηκαν σε πολύ νεαρή ηλικία– ξανάσμιξαν και έκαναν τρεις ακόμη κόρες, μένοντας μαζί μέχρι τα γεράματα.
Ο κυρ-Γιάννης δεν είχε ξεχάσει ποτέ τη σύζυγό του. Στρατιώτης στη Μικρασιατική Εκστρατεία την αναζήτησε στον Πόντο, όμως του είπαν ότι έχει πεθάνει και περίλυπος γύρισε στην Ελλάδα. Εκεί ξαναπαντρεύτηκε, όμως έχασε τη δεύτερη γυναίκα του, μαζί με το παιδί που θα έφερνε στον κόσμο, στη γέννα. Προφανώς ένα από τα παιχνίδια της μοίρας, που θέλει δύο ανθρώπους να είναι μαζί παρά τις τεράστιες αντιξοότητες...
Η ιστορία του παππού και της γιαγιάς
Υπαρκτά πρόσωπα και αληθινή είναι η ιστορία των Ποντίων Γιάννη και  Χαρίκλειας Χατζηγεωργιάδη, την οποία περιγράφει στο βιβλίο του Οι εικόνες της Χαρίκλειας ο εγγονός τους, Κώστας Χρυσός. Όπως ο ίδιος είπε στο pontos-news.gr, την ιστορία την άκουσε από την ίδια τη γιαγιά του και συγκινημένος πήρε την απόφαση κάποτε να την εκδώσει σε βιβλίο.
Πρόκειται για ένα σύγγραμμα το οποίο εκτός από το ότι δείχνει τις ατέλειωτες κακουχίες αλλά και τη δύναμη των Ποντίων στις αρχές του 20ού αιώνα, στα χρόνια πριν και μετά τον ξεριζωμό, είναι πλουσιότατο και σε λαογραφικά στοιχεία, αφού παρουσιάζει πολλά από τα ήθη και τα έθιμα των Ποντίων εκείνης της εποχής.
Επίσης ενδιαφέροντα είναι και τα στοιχεία για την πολιτική σκέψη των Ελλαδιτών της εποχής. Χαρακτηριστικό είναι το στιγμιότυπο που περιγράφεται στο βιβλίο με το καράβι που μετέφερε Πόντιους πρόσφυγες στον Πειραιά, μεταξύ των οποίων βρισκόταν και η κυρα-Χαρίκλεια. Το καράβι το είχαν μισθώσει βενιζελικοί, κι επειδή κάποιοι από τους μεταφερόμενους πρόσφυγες φώναξαν «ζήτω ο βασιλιάς», τους έστειλαν σε δυσπρόσιτες για την εποχή περιοχές της δυτικής Μακεδονίας.
Σε ό,τι αφορά τις εικόνες της Χαρίκλειας, αυτή της Παναγίας σήμερα βρίσκεται στον Εύοσμο, στο σπίτι της θείας του συγγραφέα και κόρης της ηρωίδας του βιβλίου. Τη δεύτερη, με τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη, την έχει ο ίδιος ο συγγραφέας στο Νιούκασλ της Αγγλίας όπου ζει με την οικογένειά του, ενώ η τρίτη, με τον Άγιο Γεώργιο, βρίσκεται στο σπίτι του εξαδέλφου του συγγραφέα, Γιώργου, στη Σουηδία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου