Από τον βίο της Αγίας Βαρβάρας
που εορτάζει η Εκκλησία μας κάθε χρόνο στις 4 Δεκεμβρίου προκαλεί ιδιαίτερη
εντύπωση το γεγονός ότι βρήκε μαρτυρικό θάνατο από το χέρι του ίδιου του πατέρα
της.
Η πίστη στο Χριστό χρειάζεται θυσίες. Ενίοτε και τη παραίτηση από τον ίδιο
το δεσμό της συγγένειας.
«Εχθροί του ανθρώπου οι οικιακοί αυτού» ο κυριακός
λόγος.
Και στην περίπτωση της Αγίας βρίσκει πιστή εφαρμογή.
Υπάρχει όμως κι ένα άλλο σημείο
στον βίο της Αγίας που αξίζει να προσέξουμε.
Η Αγία προβληματιζόταν για την
αλήθεια.
Ήταν κλεισμένη από τον τύραννο πατέρα της σε έναν πύργο.
Κάποτε, όταν
εκείνος έλειπε σε ταξίδι, η Αγία διαπίστωσε ότι χτιζόταν στην βάση του πύργου
ένα λουτρό με δύο παράθυρα.
Η Αγία, η οποία είχε φωτιστεί από το Πανάγιο
Πνεύμα, ζήτησε από τους εργάτες να χτίσουν κι ένα τρίτο παράθυρο, ώστε η
αίθουσα του λουτρού να φωτίζεται από φως τριπλό, σύμβολο του τριαδικού φωτός
του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, που φωτίζει πάντα άνθρωπον
ερχόμενον εις τον κόσμον.
Το τρίτο παράθυρο, μάλιστα, ήταν η αφορμή για να
καταλάβει ο πατέρας της ότι είχε γίνει χριστιανή, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει ο
διωγμός που την οδήγησε τελικά στο μαρτύριο.
Πέρα από τον συμβολικό χαρακτήρα
που η διήγηση φέρει (το λουτρό είναι το σύμβολο του βαπτίσματος, του καθαρμού,
της αγνότητας, της παρθενίας, της υπερβάσεως της αμαρτίας, ενώ το φως που εισέρχεται
από τα παράθυρα είναι η παρουσία του τριαδικού Θεού που δίδει την πληρότητα του
φωτισμού στον άνθρωπο που θέλει νόημα και αλήθεια στη ζωή του), αξίζει να
προβληματιστούμε και για την κίνηση της Αγίας να ανοίξει ένα τρίτο παράθυρο στο
οικοδόμημα, να δούμε τι είναι αυτό που
τελικά διαφοροποιεί τον άνθρωπο που πιστεύει στον Τριαδικό Θεό από εκείνον που
δεν πιστεύει.
Ο άνθρωπος που δεν πιστεύει στο
Θεό ή δεν έχει τον Θεό ως προτεραιότητα στη ζωή του, ζητά το φως και την
αλήθεια από δύο παράθυρα.
Το πρώτο είναι
ο νους του, η σκέψη του, ο εαυτός του.
Ο άνθρωπος προσπαθεί να δει από
μόνος του γιατί ζει, γιατί υπάρχει.
Βάζει την σκέψη του, τον ορθολογισμό του,
αλλά και το ίδιον θέλημα για να βρει στη ζωή του πυξίδα.
Γνώμονας οι απολαύσεις
του, αλλά και ο δικός του τρόπος.
Αυτή είναι η φύση μου, αυτή είναι η άποψή
μου, αυτές είναι οι επιθυμίες μου, λέει ο άνθρωπος.
Και μπορεί να προοδεύσει,
γιατί αν έχει ισχύ μέσα του, μπορεί να εξουσιάσει μέσα από αυτή την ισχύ του
θελήματός του και της σκέψης του τον κόσμο του, τον μικρό ή τον μεγάλο.
Το δεύτερο παράθυρο είναι ο κόσμος.
Μέσα από τον κόσμο ο άνθρωπος
διευρύνει τους ορίζοντές του, λαμβάνει γνώσεις, ιδέες, κρίνει τους άλλους και
γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του, σπουδάζει τη ζωή και μέσα από τις σχέσεις με τους
άλλους καταξιώνει τον εαυτό του και ζητά να επικρατήσει είτε ως πρόσωπο είτε ως
πρακτική στη ζωή.
Και χρησιμοποιεί τους άλλους για τον εαυτό του.
Και
χρησιμοποιεί τον κόσμο για να εξουσιάσει, δηλαδή να εκμεταλλευτεί τις όποιες
ευκαιρίες του δίδονται, για να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του.
Έτσι, με την
βοήθεια της επιστήμης, της γνώσης, της εικόνας, της πληροφορίας ο άνθρωπος
θεωρεί ότι απέκτησε νόημα για τον παρόντα χρόνο.
Τα δύο αυτά παράθυρα ανοίγουν
στον άνθρωπο πολλές προοπτικές, αλλά δεν του δίνουν πληρότητα.
Κι αυτό διότι
λείπει το τρίτο, που είναι η σχέση του ανθρώπου με το Θεό, ο Οποίος τον
δημιούργησε, αλλά και τον αγάπησε και τον αγαπά, που «έτι ημών αμαρτωλών όντων,
Χριστός υπέρ ημών απέθανεν», δηλαδή ο Χριστός, παρότι είμαστε αμαρτωλοί, λεκιασμένοι
από το κακό, την αμαρτία και τον θάνατο, για μας πέθανε για να μας οδηγήσει στο
λουτρό της παλλιγενεσίας και του φωτισμού.
Ο άνθρωπος της εποχής μας και
κάθε εποχής, που παραμένει προσηλωμένος στα δύο αυτά παράθυρα, μέσα από τα
οποία θέλει να βλέπει το νόημα της ζωής, μπορεί να δει ένα τμήμα της αλήθειας
κι αυτό διότι και τα δύο παράθυρα είναι ευλογίες του Θεού στο δημιούργημά του.
Αν όμως λείπει το τρίτο παράθυρο, που είναι τελικά ο ίδιος ο Θεός, τα δύο δεν
φθάνουν για να φωτίσουν στην πληρότητα τον άνθρωπο, αλλά του δημιουργούν την
ψευδαίσθηση ότι το φως σταματά στον παρόντα χρόνο και κόσμο.
Όταν όμως ο άνθρωπος ανοίξει και
το τρίτο παράθυρο, διαπιστώνει ότι ο χρόνος και ο κόσμος δεν σταματούν στο
θάνατο, ακόμη κι αν αυτός είναι μαρτυρικός, αλλά συνεχίζονται αιωνίως, καθώς
μέσα από το τρίτο παράθυρο περνά το φως του Τριαδικού Θεού που ομορφαίνει,
νοηματοδοτεί και πληροί τον άνθρωπο πέρα από τον χρόνο, την συγγένεια, ακόμη
και την ίδια τη ζωή.
Αρκεί ο άνθρωπος να έχει ανοιχτά τα πνευματικά του μάτια
και να μην παρασύρεται από την παχύτητα της ζωής, όπως επίσης και από
ψευδαίσθηση της πληρότητας που του δίδουν τα άλλα δύο παράθυρα.
Ο πολιτισμός μας σήμερα είναι των
δύο παραθύρων.
Η Εκκλησία δίνει, με το άνοιγμα του τρίτου, νέο νόημα και στα
δύο πρώτα, δηλαδή καθιστά τον εαυτό μας από εγκλωβισμένο στην αλήθεια του νου
και του ιδίου θελήματος, άνθρωπο που πορεύεται προς την αγιότητα, δηλαδή
άνθρωπο που γεμίζει από εμπιστοσύνη στο Θεό που τον αγαπά και ακολουθεί πορεία
κοινωνίας μαζί Του.
Παράλληλα, ο κόσμος, το δεύτερο παράθυρο, γίνεται αφορμή
δοξολογίας και ευχαριστίας προς τον Θεό, και ταυτόχρονα αφορμή όχι εξουσίας
αλλά αγάπης προς τους άλλους.
Αυτές οι δύο συνιστώσες αναμορφώνουν τον άνθρωπο,
τον καθαρίζουν στο λουτρό που είναι η Εκκλησία και η ζωή της και τον οδηγούν σε
πορεία προς την αιωνιότητα.
Και τα τρία παράθυρα, με το νέο
περιεχόμενό τους, τα βρίσκουμε ανοιχτά στην Θεία Ευχαριστία και την λειτουργική
ζωή της Εκκλησίας μας.
Αγιότητα, δοξολογία, πίστη στον αληθινό Θεό δια Χριστού
Ιησού και εν Αγίω Πνεύματι είναι μία διαφορετική πρόταση ζωής, που σώζει.
Είναι
το βίωμα της Αγίας Βαρβάρας και κάθε Αγίου και αποτελεί μοναδική δωρεά, ανάσα
σωτηρίας και για τον καθέναν και για την εποχή μας, γιατί καθαρίζει, αλλάζει,
αγιάζει και τον εαυτό μας και τον κόσμο μας.
Άμποτε να δούμε, όπως η Αγία
Βαρβάρα, και από τα τρία παράθυρα.
π. Θεμιστοκλής
Μουρτζανός
