Όταν πέθανε, βράζαμε σιτάρι και το ρίχναμε στα πουλάκια του Λυκαβητού

Με αφορμή το λεύκωμα του υπουργείου Πολιτισμού για τον Αντώνη Σαμαράκη και την κυκλοφορία της έκδοσης «Γιατί είμαι Χριστιανός», η σύζυγός του Ελένη Σαμαράκη μοιράζεται άγνωστες πτυχές από τη ζωή με τον κορυφαίο Έλληνα πεζογράφο που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Gala τx. 134 (17 Ιανουαρίου 2021), σελ. 52-57.

G.: Ο Αντώνης Σαμαράκης επέλεξε πολύ συνειδητά να μην ταφεί, αλλά να δωρίσει το σώμα του στην Ιατρική Σχολή για τα μαθήματα Ανατομίας.

Ε.Σ.: Ήταν πράγματι μια πολύ συνειδητή απόφαση την οποία δούλευε στο μυαλό του για πολύ καιρό. Σκεφτείτε ότι παρακολουθούσε τα μαθήματα Ανατομίας στην Ιατρική Σχολή στο Γουδί. Ο Αντώνης ήταν γεννημένος εθελοντής. Ήθελε να προσφέρει μέχρι την τελευταία στιγμή. Πράγματι, έγινε δωρητής σώματος, γιατί στην ηλικία αυτή μόνο το σώμα σου παίρνουν. Τα όργανα δεν τα χρησιμοποιούν. Στο μάθημα Ανατομίας, οι φοιτητές την πρώτη μέρα δεν ήθελαν να τον κόψουν. Εκ των υστέρων μού είπαν ότι είχε τόσες ιδιορρυθμίες το σώμα του που έχουν γίνει περισσότερες από εκατό εργασίες και μελέτες. Ο σκελετός του και η καρδιά του βρίσκονται στο Μουσείο Ανατομίας στο Γουδί. Μάλιστα επειδή είχε πολύ βαριά οστεοπόρωση -και δεν μας το είχε αναφέρει κανένας γιατρός όσο βρισκόταν εν ζωή- δεν μπόρεσαν να στηρίξουν τον σκελετό και τον έχουν ξαπλώσει σε ένα βελούδο, ενώ η καρδιά του βρίσκεται σε μία γυάλα μαζί με διάφορα ενθύμια που τους έχω παραχωρήσει.

G.: Σας σόκαρε αρχικά αυτή η επιλογή του;

Ε.Σ.: Πολύ. Ήταν κάτι άγνωστο. Δεν το ήξερα. Τότε κατάλαβα πόσο σημαντικά είναι για την παρηγοριά του ανθρώπου η κηδεία και τα μνημόσυνα. Είναι επίτηδες φτιαγμένα έτσι για να μπορεί ο επιζών να αισθάνεται ότι προσφέρει κάτι σε αυτόν που «έφυγε», ότι συνεχίζει να τον φροντίζει μέσα από αυτές τις διαδικασίες. Εμείς δεν είχαμε να κάνουμε τίποτα. Βράζαμε σιτάρι με τη Μανάνα (σημ: την οικιακή βοηθό) και το ρίχναμε στα πουλάκια του Λυκαβηττού. Ο Αντώνης συνδεόταν με έναν μοναχό του Αγίου Όρους, ο οποίος μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι δεν είναι σωστό να «φύγει» έτσι χωρίς να τον ψάλλουν, γιατί η ψυχή συνοδεύεται από κάποιες προσευχές. Έτσι με έστειλε στον νυν μητροπολίτη Μεσογαίας Νικόλαο και κάναμε στο μετόχι του Βύρωνα μια κηδεία με τη φωτογραφία του.

G.: Σε αυτή την κηδεία ήσασταν μόνη σας;

Ε.Σ.: Ναι. Ήμουν μόνη μου. Εγώ, ο Μητροπολίτης Νικόλαος, η Μανάνα και η οικογένεια του αδελφού μου. Εκείνες τις ημέρες ήταν πολύ σκληρό, όμως, καθώς πέρασε ο καιρός, αισθάνομαι πολύ ανακουφισμένη γιατί ο Αντώνης είναι ακόμα ανάμεσα στους νέους που τόσο αγαπούσε, προσέφερε και με τον θάνατό του. Εκ των υστέρων το βρίσκω πολύ τρυφερό. Μου έχει απαλύνει την ψυχή.

G.: Η στιγμή της κηδείας όμως φαντάζομαι πρέπει να ήταν σοκαριστική.

Ε.Σ.: Όχι. Χάρη στον Νικόλαο είχε μια πνευματικότητα η στιγμή. Επέτρεπε στην ψυχή σου να ονειροπολήσει.