Πατήρ Θεοδόσιος: «Παιδιά ήμουν ο πιο κακός μαθητής!»

Εδώ και δεκαοκτώ χρόνια, ο Πατήρ Θεοδόσιος Οικονομίδης λειτουργεί στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Ασπροπύργου. Σπουδαίο πλάσμα. Και παλιά, πολύ κακός μαθητής...

Συνέντευξη στην Αιμιλία Πανταζή

ΑΝ και η δυσλεξία ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο των σχολικών χρόνων τού πάτερ Θεοδόσιου, κατάφερε να τελειώσει το λύκειο και να συνεχίσει στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας. Εν συνεχεία, εξομοίωση πτυχίου, κατατακτήριες εξετάσεις στην Κοινωνική Θεολογία στην Αθήνα, μεταπτυχιακό στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Τον Ιούνη θα παρουσιάσει την πτυχιακή του. Λειτουργεί δεκαοκτώ χρόνια στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Ασπροπύργου.

-Κι όλα αυτά από έναν «κακό μαθητή», πάτερ Θεοδόσιε;

«Είχα δυσλεξία και οι δάσκαλοι άργησαν να το καταλάβουν. Δεν μπορούσα να διαβάσω, να συλλάβω τις έννοιες, με αποτέλεσμα να μην συμμετέχω στα μαθήματα. Πήγαινα στο σχολείο και ήμουν εκτός τόπου και χρόνου. Αισθανόμουν σαν ένα παιδί που το παίρνεις και το πετάς σ’ άλλο πλανήτη. Που θέλει να το γνωρίσει, ψάχνει, αγωνιά, και δεν έχει τα κατάλληλα εφόδια για να το πετύχει. Έκλαιγα, αρνιόμουν να μπω στην τάξη, ενώ η συμπεριφορά των καθηγητών δεν ήταν η πλέον κατάλληλη. Την εποχή εκείνη ίσως και αυτοί να μην ήταν σωστά ενημερωμένοι και γενικά ήταν θέμα ταμπού η δυσλεξία. Μερικοί εκπαιδευτικοί δεν αποδεχόντουσαν τη δυσλεξία μου. Θεωρούσαν πως ήταν "κόλπο", μια "κομπίνα" εκ μέρους μου. Ένιωθα μειονεκτικά στην τάξη. Με πολύ δυσκολία τελείωσα το δημοτικό και πλέον στα χρόνια του Γυμνασίου συναντώ τη δασκάλα Αλεξάνδρα Τσίγκου, η οποία προσπαθώντας να με βοηθήσει τα απογεύματα με τα μαθήματά μου, διαπίστωσε πως τελικά είχα δυσλεξία.»

-Πώς αντιμετωπίστηκε το «ταμπού»;

«Ψάξαμε μαζί. Η Αλεξάνδρα με παρότρυνε να επισκεφτώ ένα εξειδικευμένο κέντρο και να ξεκινήσω ειδική θεραπεία που θα μπορούσε να με βοηθήσει. Λόγω οικονομικών δυσχερειών, όμως, δεν μπόρεσα να παρακολουθήσω όλο τον κύκλο θεραπειών. Αυτό που με βοήθησε σημαντικά είναι πως είμαι ακουστικός τύπος. Οι δυσλεκτικοί έχουν πολλά χαρίσματα, όπως η ζωγραφική, η μουσική, η καλή μνήμη, η σωστή αντίληψη του προσανατολισμού.»

-Τα κατάφερες.

«Με βοήθησαν άνθρωποι οι οποίοι μου παρείχαν εξωσχολική φροντιστηριακή στήριξη. Μου διάβαζαν κι έτσι μάθαινα. Παράλληλα, οι καθηγητές λαμβάνοντας γνώση για τη δυσλεξία μου από τη γνωμάτευση που απέκτησα στα χρόνια του λυκείου, ήταν επιεικείς στις εκτιμήσεις των γραπτών μου. Η θέληση που είχα για μάθηση με έκανε να προχωρώ με ζήλο και φιλότιμη προσπάθεια. Με πολλές δοκιμασίες και στεναχώριες, αλλά τα κατάφερα.»

-Φίλοι, γνωστοί ακόμη και επώνυμοι τον βοήθησαν να καταλάβει τον εαυτό του, πως η δυσλεξία δεν είναι πρόβλημα, μπορεί μάλιστα να είναι και χάρισμα.

«Έχω διδαχθεί πολλά, που εάν τα σπούδαζα ίσως να μην τα μάθαινα, όπως η βυζαντινή μουσική. Δεν την έχω διαβάσει. Όσα μουσικά κομμάτια γνωρίζω τα έχω μάθει με ακουστικό τρόπο και με μεγάλη ευκολία, όπως και αρχαία κείμενα. Ακούω και μαθαίνω.»

-Εκκλησιαστική παιδεία από την οικογένειά του ο πάτερ Θεοδόσιος δεν είχε. Πρώτη φορά παρακολούθησε κυριακάτικη λειτουργία στα εννέα του χρόνια…

«Είχα κοιμηθεί στο σπίτι της γιαγιάς μου: ένα παραδοσιακό πλίθινο σπιτάκι. Είχα στρώσει και κοιμόμουν κοντά στο τζάκι. Της ζήτησα να με ξυπνήσει στις 5 το πρωί για να πάω στην εκκλησία. Νύχτα. Πήγα μόνος μου με τα πόδια. Περίμενα έξω από την πόρτα ν' ανοίξει. Όταν με βρήκε η νεωκόρος μου είπε φοβισμένη: "Τι κάνεις εσύ εδώ;" Μέσα στον ναό ένιωθα τέτοια χαρά που δεν μπορώ να την περιγράψω.»

Από μικρός έπαιζε τον παπά. Έκοβε ένα τραπεζομάντηλο ή σεντόνι, και το έκανε φελόνι, πετραχήλι. Το φορούσε και λιτάνευε στην αυλή της γιαγιάς. Όταν έφτασε η ώρα να επιλέξει τι θα κάνει στη ζωή του, η απόφαση πάρθηκε φυσικά: «Σαν να ήμουν εκεί από πριν.»

Πρόσωπα πνευματικά…

Γνωρίζεται το 1988 με τον πνευματικό του, «τον μακαριστό πατέρα Δαμασκηνό Κατρακούλη στον Άγιο Γιάννη τον Μακρινό».  Γίνεται μοναχός, Διάκος, Ιερομόναχος. Μετά από πέντε χρόνια, πνευματικός κι αργότερα Αρχιμανδρίτης. Το όνομά του αλλάζει από Εμμανουήλ σε Θεοδόσιος.

-Παπάς δεκαοκτώ χρόνια. Τι απασχολεί τους ανθρώπους;

«Δύσκολες μέρες διανύουμε. Η οικονομική κρίση έχει επιφέρει κρίση στην οικογένεια. Τα παιδιά επηρεάζονται από τις συνθήκες που επικρατούν στο σπίτι και αναπαράγουν τσακωμούς, και αντιπαραθέσεις λεκτικές και σωματικές στο σχολικό περιβάλλον. Διοχετεύουν τον συσσωρευμένο θυμό τους με το να καταστρέφουν ένα φυτό, να κλωτσούν ένα ζώο. Οι μητέρες μελαγχολικές. Αυτή την περίοδο είναι πιο έντονα τα φαινόμενα. Φέτος συνέβη κάτι μοναδικό. Πολλοί νέοι άνθρωποι, κάτοικοι όμορων δήμων ήρθαν να εξομολογηθούν.»

-Τι τους έλεγες;

«Προσπαθούσα να τους απενοχοποιήσω. Νομίζω πως ένας χριστιανός δεν πρέπει να έχει ενοχές. Πάροικοι είμαστε σ’ αυτή τη ζωή. Από τη χαρά της Αναστάσεως αντλούμε δύναμη στη ζωή και προχωράμε.»

-Ιδιαίτερη η σχέση με τους νέους…

«Τους περιμένω με μεγάλη χαρά και αγωνία. Σκέφτομαι, τι θέλουν να μου πουν, και πώς θα μπορέσω να τους βοηθήσω, να τους δώσω λύση αρωματισμένη από αισιοδοξία;»

-Τους νέους απασχολούν περισσότερο οι σχέσεις: οικογενειακές, φιλικές, ερωτικές;

«Τα παιδιά δεν γνωρίζουν τι είναι έρωτας. Μεγάλη συζήτηση. Υπέροχο βιβλίο το "Έρωτος Φύσις" του Π. Φιλόθεου Φάρου. Ο άνθρωπος μέσω της σχέσης τελειοποιείται και ανακαλύπτει τον εαυτό του. Κλεισμένος σ' ένα ντουβάρι, ποιος θα του πει πως έχει εγωισμό, ζήλια; Το ντουβάρι; Μέσα από τις σχέσεις ξεδιπλώνουμε τον εαυτό μας.»

-Τολμάμε να τον ξεδιπλώσουμε;

«Δύσκολα. Δεν έχουμε εμπιστοσύνη στους άλλους. Δεν υπάρχει πραγματική αγάπη και σχέση.»

-Τι σημαίνει να αγαπάς πραγματικά;

«Να δείχνεις στον άλλον αυτό που είσαι.»

-Ζούμε μίζερα;

«Ζούμε εγωκεντρικά. Ζούμε γύρω από τα προβλήματά μας και δεν κάνουμε ένα πήδο, ν' ανοίξουμε ένα παραθυράκι να μπει λίγο φως.»

-Και η κουβέντα ξαναγυρίζει στους αγαπημένους ανθρώπους. Η θεία Σταυρούλα…

«Πιστός άνθρωπος. Αγράμματος, αλλά σοφός. Η πείρα μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο σοφό κι όχι η γνώση. Μεγάλωσα σπίτι της. "Να μην αλλάξεις ποτέ. Να μείνεις αυτό που είσαι", με είχε συμβουλεύσει, και το προσπαθώ. Είχε ένα μικρό χώρο με ζώα, κι εγώ σκαρφάλωνα απ’ την μάντρα και έπαιζα με τα κατσικάκια. Ένα δεν ξεκόλλαγε από πάνω μου. Της ζήτησα να μου το χαρίσει και η θεία Σταυρούλα η Τσίγκου, με άφησε να το πάρω σπίτι μου. Μου ‘λεγε ιστορίες για τον πόλεμο, προσωπικές της ιστορίες. Με βοηθούσε ηθικά και οικονομικά, είχε βέβαια την οικονομική άνεση, αλλά το έκανε με όλη της την καρδιά. Πόναγα, πόναγε κι αυτή. Γελούσα, γελούσε και κείνη. Τέτοιο δέσιμο. Ήταν για μένα η δεύτερή μου μάνα και για ‘κείνη το δεύτερό της παιδί.»

-Ο Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης…

«Δεν τον έχω γνωρίσει ποτέ. Διαβάζοντας τα βιβλία του είναι σαν να ζω μαζί του. Μου αρέσει η αύρα ελευθερίας των γραφόμενών του - προσεγγίζουν τον Θεό χωρίς ενοχές. Η μεγαλύτερη ενοχή που έχουν οι άνθρωποι είναι η προσβολή προς τον Θεό. Νομίζουν πως αυτό που κάνουν δεν αρέσει στον Θεό. Όμως, πολλές φορές σκέφτονται λάθος ή τα πράγματα συμβαίνουν φυσικά. Όταν κάποιος θυμώνει ματώνεται ο εγκέφαλός του κι όταν το αίμα κατεβαίνει στα χέρια, τότε επιτίθεται. Αυτό είναι ένα φυσικό γεγονός. Όταν δεν συγκρατήσεις τα νεύρα σου και σπάσεις ένα αντικείμενο, κι αυτό είναι φυσικό, δεν είναι του "διαβόλου". Πολλές φορές για μας τους ιερείς ο διάβολος είναι μια καραμέλα που τη χρησιμοποιούμε πολύ συχνά. Ο δαίμονας δεν είναι παντού. Στον Γέροντα Αιμιλιανό μοιάζει πολύ ο Λέο Μπουσκάλια. Διαβάστε και θα δείτε πώς αυτοί οι δυο συμπίπτουν και ίσως ο ένας αντιγράφει τον άλλον.»

Τον ρωτώ ΑΝ στον εκκλησιαστικό χώρο υπάρχει μόνο το πνευματικό στοιχείο.

«Υπάρχουν άνθρωποι με αδυναμίες και πάθη. Ίσως να παρεξηγηθώ, αλλά μέσα στον χώρο της εκκλησίας βρήκα και "νοσηρούς" ανθρώπους, και έξω, βρήκα και Αγίους.»

Ιδιαίτερη αγάπη για τη φύση. Τρεισήμισι ώρες, τριακόσια άτομα μέσα στο βουνό… για ένα κοινό σκοπό.

«Με αναπαύουν τα κελαϊδίσματα των πουλιών, τα ανθισμένα λουλούδια, οι χάρες των εποχών. Στη φύση συντελείται μια μυστική ένωση του ανθρώπου με τον Θεό, αρκεί να την αντιληφθούμε. Θέλησα να αναβιώσει το έθιμο της ομαδικής πεζοπορίας προς τη μοναστήρι της Μονής Κλειστών. Ανεβαίνουμε το βουνό του Ασπροπύργου, διασχίζουμε το ρέμα της Γιαννούλας, προσκυνάμε στη σπηλιά την εικόνα της Παναγίας και καταλήγουμε στο μοναστήρι. Το 1998 είχαμε ξεκινήσει 3 με 4 άτομα και φέτος ήμασταν γύρω στα 300. Τρεισήμισι ώρα πορεία, για να προσκυνήσουμε.»

Στο δάσος πάντα. «Κλέβει κάποιες ελεύθερες ώρες και χάνεται εκεί». Δεν φοβάται;

«Παίρνω τόση δύναμη που εκείνη την ώρα δεν σκέφτομαι τον φόβο. Καθαρίζει ο νους μου και αναγάγετε κάπου αλλού μέσω της φύσης. Η φύση είναι σημαντικό κομμάτι του εαυτού μου. Παρατηρώντας την άναρχη παρέμβαση του ανθρώπου στον τόπο μου, με τα εργοστάσια, τα σκουπίδια, στεναχωριέμαι και σκέφτομαι, ποιο θα ‘ναι το μέλλον του; Αν πιάσει φωτιά το βουνό τι θα κάνω;»

Ενθουσιασμός για τη φιλοσοφική..

«Άρχισα να ελκύομαι από τα πρώτα μαθήματα φιλοσοφίας. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι ήταν αυτό που την ώρα της παράδοσης με έκανε να δακρύζω. Σωκράτης, Πλάτωνας, Αριστοτέλης,.. μίλησαν για τον Θεό, για το σύμπαν. Έφτασαν αυτοί οι άνθρωποι σε τέτοια πνευματικά ύψη, χωρίς όμως να τους έχει δοθεί κάτι, μόνοι τους τα αναζήτησαν και τα βρήκαν. Και ‘μεις που τα χουμε όλα, γνώσεις και συνεχώς ανακαλύπτουμε κι άλλες, δεν μπορούμε να φτάσουμε τη δική τους ηθική αξία. Εκείνοι κατανοούσαν και το έκαναν πράξη, κάτι που λείπει από μας.»

Με τη βυζαντινή ζωγραφική ο πάτερ Θεοδόσιος ασχολείται χρόνια. Τις περισσότερες φορές, τις νύχτες. Κοιμάται λίγο για να το πετύχει. Ένα του απωθημένο;

«Πρόσφατα ξεκίνησα την εκμάθηση Αγγλικών που λόγω της δυσλεξίας δεν μπορούσα παλαιότερα. Έψαξα στο διαδίκτυο και βρήκα μια σχολή όπου ειδικοί παιδαγωγοί ακολουθώντας πρωτοποριακές μεθόδους βοηθούν παιδιά και ενήλικες με δυσλεξία να μάθουν Αγγλικά.»

-Μια μεγάλη αμαρτία;

«Να έχεις χαρίσματα και να τα κλείνεις στο ντουλάπι, να μην τα αξιοποιείς. Κι εκεί μπορεί να έρθει ο πνευματικός με τη διάκριση και να σε οδηγήσει προς τη σωστή κατεύθυνση. Χρειάζεται βοήθεια το παιδί. Και μένα οι γονείς μου ήθελαν να με δουν "αστροναύτη", μα δεν έκανα γι αυτό.»

-Μια μεγάλη επιθυμία;

«Να πάω στα σχολεία και να πω στους μαθητές: Παιδιά, ήμουν ο πιο κακός μαθητής. Ήμουν δυσλεξικός και πέρασα πολλές δυσκολίες, Να έχετε αισιοδοξία, να προσπαθείτε φιλότιμα. Να βάλω τον εαυτό μου ως παράδειγμα. Βέβαια, και ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να ‘χει ένα χάρισμα: να μπορεί να διακρίνει πού πάσχει το παιδί, να μιλήσει μαζί του, να το πλησιάσει και να βρει τα κατάλληλα εργαλεία που θα ωθήσουν την προσωπική του ανάπτυξη. Αλλά, κάθε εμπόδιο για καλό, όπως λέει και ο λαός.»

Τελειώνοντας, ο πατήρ Θεοδόσιος, μου ζήτησε να γράψω κι αυτό: «Αισθάνομαι αμήχανα και άσχημα γιατί πρώτη φορά μιλώ για μένα. Τόσα χρόνια, και οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν πως σπουδάζω, πως κάνω μεταπτυχιακό. Ποτέ δεν βγήκα στην Ωραία Πύλη για να μιλήσω γι’ αυτά…»

Τον γνωρίζω από τότε που κοιμόταν στη γιαγιά του. Δυσκολεύτηκα να τον πω, πατέρα Θεοδόσιο. Έχει καταφέρει να παραμείνει το παιδί που ήξερα.

http://www.pressworkers.com/2015/05/pater-theodosios-paidia-imoun-o-pio-kakos-mathitis.html