Ο πατήρ Γεώργιος Γρεμενάς,
εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Νέας Σινασού Ιστιαίας στην Εύβοια, που
κάθε μέρα περπατά μέχρι το ερημικό ξωκλήσι της Θεοτόκου, περιγράφει συγκλονιστικές
περιπτώσεις στις οποίες η παρουσία Της υπήρξε σωτήρια
___
Ένας Τούρκος στην Οθωμανοκρατία
πυροβόλησε την εικόνα της Παναγίας
Όταν ένας άνθρωπος επιχειρήσει να πάρει μια απόφαση ζωής και να τη
διατηρήσει, χρειάζεται να διαθέτει ενθουσιασμό που να μην στερεύει, όποιες κι
αν είναι οι συνθήκες, ευνοϊκές ή αντίξοες. Ακόμη, εκτός από τις συνθήκες,
εχθρός του ενθουσιασμού, μπορεί να είναι η διαβρωτική συνήθεια που γεννιέται
από την επανάληψη. Όλοι αναγνωρίζουμε στην προσωπική μας ιστορία τη φθορά της
ρουτίνας.
___
Ο πατήρ Γεώργιος Γρεμενάς, εφημέριος του Ιερού Ναού αγίου
Νικολάου Νέας Σινασού Ιστιαίας Ευβοίας, έγγαμος ιερωμένος με παιδιά, έχει
ξεπεράσει τον κίνδυνο της απώλειας του ενθουσιασμού του εξαιτίας μιας
πολυαγαπημένης του συνήθειας: Κάθε μέρα, χειμώνα ή καλοκαίρι περπατά μέσα από
δασωμένα μονοπάτια για να βρεθεί στο ερημικό ξωκλήσι της Παναγίας Ντινιούς,
όπου ξεκουράζει την καρδιά του μιλώντας στην Παναγία, αλλά κυρίως μιλώντας
στους προσκυνητές για μια στιγμή μέσα στον ανθρώπινο χρόνο, που η λογική μαζί
με τους φυσικούς νόμους παρέδωσαν τη θέση τους στο θαύμα. Υπάρχουν φορές που η
στιγμή συναντιέται με την αιωνιότητα και όλα γίνονται δυνατά. Αυτό, το
ονομάζουμε θαύμα.
Για μια τέτοια
συνάντηση μίλησε στους αναγνώστες της ΟΑ ο ιερέας που μοιράστηκε τον θησαυρό, ο
οποίος του παραδόθηκε από το παρελθόν, μέσω των παλαιών που γνώριζαν και τον
κατέγραψαν. Τον ακούσαμε με προσοχή να διηγείται:
«Αναφέρει
η παράδοση, ότι το ξωκλήσι της Εύβοιας αποτελούσε μετόχι της Ιεράς Μονής Αγίου
Συμεών του Μονοχίτωνος και Ανυπόδητου, Φλαμουρίου Πηλίου. Ο άγιος Συμεών που
υπήρξε και ηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου Αγίου Όρους, φεύγοντας από το Άγιον
Όρος έχτισε μοναστήρι στο Πήλιο και εκεί μόναζε. Η αρχική μορφή του
προσκυνήματος στην Εύβοια ανάγεται στον 16ο αιώνα. Να σημειώσουμε
πως ο άγιος Συμεών ο ανυπόδητος έρχονταν εδώ στην Εύβοια, είναι σύγχρονος
περίπου του δικού μας αγίου, του οσίου Δαβίδ του εν Ευβοία. Ερχόταν στην Εύβοια
για εξομολόγηση των υπόδουλων Χριστιανών, αλλά και για να κηρύξει το άγιο ευαγγέλιο.
Δίπλα
στην Ιστιαία, μια όμορφη κωμόπολη, ο άγιος μας θαυματούργησε θεραπεύοντας έναν
υδρωπικό, ο οποίος αφιέρωσε χάριν ευγνωμοσύνης το Μετόχιο αυτό, την αγροτική έκταση
θα λέγαμε αυτή, μέσα σε ένα όμορφο δάσος. Το αφιέρωσε στον άγιο και ο άγιος φυσικά
στο Μοναστήρι. Αυτή είναι η αρχή του Μετοχίου αυτού της Παναγίας της Ντινιούς
και κατά πάσα πιθανότητα είχε μεταφερθεί από εκεί η θαυματουργή εικόνα της
Παναγίας μας».
Ο καλός ιερέας μάς
εξηγεί τον ετεροχρονισμό, που ένα έμπειρο μάτι θα παρατηρούσε στην εικόνα της
Παναγιάς της Ντινιούς:
Η
εικόνα είναι πολύ παλαιά, όπως μας λένε οι συντηρητές. Είναι βυζαντινή, αλλά το
πρόσωπο είναι μεταγενέστερο, διότι όπως αναφέρουν και οι παλαιοί, οι πιστοί
έξυναν το πρόσωπο για ιαματικούς λόγους, να πάρουν το χρώμα και να το έχουν
φυλαχτό και κατά συνέπεια, αναγκάστηκαν αργότερα οι μεταγενέστεροι να
συμπληρώσουν το πρόσωπο με καινούργιο χρώμα. Εντωμεταξύ, η εικόνα είναι
επικαλυμμένη με ασημένιο πουκάμισο και δεν φαίνονται καλά οι λεπτομέρειες.
Υπήρχε και παλιά το έθιμο, από τα βυζαντινά χρόνια να ασημώνουν τις εικόνες και
έχουμε πάρα πολύ ωραία δείγματα αργυροχρυσοχοΐας σε αυτό τον τύπο των
καλυμμάτων των ιερών εικόνων και στον τόπο μας και στην Εύβοια».
Όποιος περπατήσει ως προσκυνητής, μέχρι το ξωκλήσι,
οποιαδήποτε εποχή του χρόνου ή και στα εννιάμερα της Παναγίας όταν πανηγυρίζει,
στις 23 Αυγούστου, θα μπορούσε να συγκρίνει το τοπίο με την αγιογραφική
παράσταση «Πρός Εμμαούς», αφήνοντας το βλέμμα να χαϊδέψει την βρύση την
πολύκρουνον με το δροσερό και ιαματικό νερό της και ακούγοντας τα κρύα νερά να
κυλούν από τις πηγές του δάσους. Ο πατήρ Γεώργιος θα
περιγράψει:
«Το
καλοκαίρι καταφθάνουν αρκετοί προσκυνητές, τον χειμώνα όμως όχι. Γίνεται
υπαίθρια η Θεία Λειτουργία γιατί ο ναός είναι μικρός. Υπάρχει ένα πολύ ωραίο
κλειστό ιερό, όπου βρίσκεται η αγία Τράπεζα. Ο παλαιός ναός του 16ου αιώνα
είχε γκρεμιστεί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας».
Ο πατήρ Γεώργιος
Γρεμενάς θα αφηγηθεί με στοργική σοβαρότητα το σκηνικό στον χώρο και τον χρόνο
μιας ιστορίας που σπάει το φράγμα των φυσικών νόμων και πραγματοποιήθηκε, όπως
όλα τα θαύματα, από την αγάπη του Θεού προς τα παιδιά του:
«Η
ιστορία ανάγεται στα τελευταία περίπου χρόνια της τουρκοκρατίας, κατά την
επανάσταση του 1821. Τότε έγινε μια μάχη στα Βρυσάκια, έξω από την Χαλκίδα,
όπου σφαγιάσθηκαν πολλοί Έλληνες. Ύστερα οι Τούρκοι ανέβηκαν προς την Βόρεια
Εύβοια. Έφτασαν μέχρι το Μετόχιο. Το πυρπόλησαν, το κατέστρεψαν και δυστυχώς
χάθηκε και η παλαιά εκκλησία με τα κελιά. Εκεί υπήρχε η εικόνα της Παναγίας μας
στο τέμπλο. Κάποιος τούρκος, λοιπόν, μέσα σε αυτόν τον χαλασμό κυνηγούσε έναν
χριστιανό, ο οποίος κατέφυγε μέσα στο ναό. Τρέχει ο χριστιανός με δάκρυα στα
μάτια, ασπάζεται την εικόνα της Παναγίας της Θεοτόκου που είναι βρεφοκρατούσα,
και την παρακαλεί να τον σώσει από τον βέβαιο θάνατο.
Πλησιάζει
λοιπόν ο Τούρκος βλέπει τον χριστιανό να έχει αγκαλιά την εικόνα της Θεοτόκου
και θέλοντας να ξεφτιλίσει την πίστη του Χριστιανού βγάζει την πιστόλα του και
λέει στον χριστιανό «αυτό το σανίδι θα σε σώσει;». Σημαδεύει την εικόνα,
πυροβολεί και το βόλι, χτυπάει πάνω στην εικόνα. Όμως αντί να σφηνώσει όπως θα
ήταν φυσικό στο ξύλο, εξοστρακίζεται το βόλι, επιστρέφει στον Τούρκο, τον
χτυπάει ακριβώς στο μέτωπο και τον αφήνει νεκρό. Ο Χριστιανός σώθηκε. Αυτή η
επιστροφή της σφαίρας ονομάζεται ντονούς στα τουρκικά και με παραφορά ντινιούς
και δινιούς.
Εκεί
λοιπόν στην πόρτα που είναι ο Τούρκος νεκρός, οι άλλοι χριστιανοί τρέχουν και
τον βγάζουν από τον ναό και τον θάπτουν λίγα μέτρα πιο μακριά. Το θαύμα
μεταφέρθηκε από στόμα σε στόμα και κατέφευγαν στην χάρη της Παναγίας οι τότε
πιστοί και την παρακαλούσαν να τους διασώζει από κάθε συμφορά ή δυσκολία. Στο
πρόσωπο του νεκρού Τούρκου έβλεπαν την πτώση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και
στο πρόσωπο του χριστιανού έβλεπαν την ελευθερία του Γένους μας».
Οι δύσπιστοι που τελικά
εμπνέονται από τη Χάρη της
Τι έχει να πει αυτή
η μακρινή ιστορία στο σημερινό άνθρωπο, τον άνθρωπο της εκλογίκευσης που
μεταφράζει τα γεγονότα με τις πιθανότητες και τις στατιστικές; Κάποιοι θα
πρότειναν να μετρηθούν με επιστημονική ακρίβεια οι πιθανότητες επί τοις εκατό
που είχε να εξοστρακιστεί λόγου χάρη η σφαίρα και να σκοτώσει τον θύτη. Ο πατήρ
Γεώργιος απαντά χαμογελώντας:
«Έρχονται
και δύσπιστοι και βλέποντας την οπή στην εικόνα και μαθαίνοντας την προέλευσή της,
αλλοιώνονται την πνευματική αλλοίωση και αλλάζουν ζωή. Τους εμπνέει η Θεοτόκος.
Προσέρχονται και ξένοι και αλλοδαποί και καθολικοί και άλλοι και ζητούν να
μάθουν γιατί βλέπουν την οπή που είναι στο μέτωπο της Παναγίας. Συμβαίνει, κατά
καιρούς, να ξεχύνεται μια έντονη ευωδία, άλλοτε πιο χαμηλή, την οποία
αισθάνονται οι προσκυνητές. Έρχονται πολλοί εδώ έχοντας δική τους οπτική γωνία.
Τελικά όμως, ευθυγραμμίζονται στη γραμμή της σοφής και βασιλικής οδού της Εκκλησίας
μας.
Η παιδική ανάμνηση του ιερέα
από την ιστορία με τον βοσκό
Το θαύμα μπορεί να
κατέχει θέση ιεραποστολική σε μια κοινωνία. Έτσι η σφαίρα που απροσδόκητα
εξοστρακίστηκε κοντά στα 1821, έγινε με τα χρόνια στην καρδιά του λαού, αφορμή
εμπιστοσύνης στην επέμβαση του Θεού στην καθημερινότητα και τον μόχθο των
κατοίκων της πολιτείας. Ο ιερέας της Ιστιαίας συνεχίζει με μια παιδική ανάμνηση
του:
«Να
σας πω μια ιστοριούλα, που μου έλεγε η γιαγιά μου, όταν ήμουν παιδί. Την παλιά
αυτή ιστορία την άκουγε από τη μητέρα της και τη γιαγιά της. Γνώριζε μια
οικογένεια γνωστών τσοπαναραίων, οι οποίοι κατοικούσαν δίπλα στο άνοιγμα, το
πλάτωμα εκείνο της Παναγίας Ντινιούς. Κάποια φορά τα πρόβατά τους μεγάλωσαν και
ήρθε η ώρα να τα πουλήσουν, όμως δεν μπορούσαν να βρουν αγοραστή και
στεναχωριόντουσαν. Ο νοικοκύρης της οικογένειας λέει στη γυναίκα του ‘‘Βρε
γυναίκα, εδώ που είμαστε στο άγιο αυτό τόπο γιατί να στεναχωριόμαστε; Ποιον
έχουμε προσκέφαλο; Την Παναγία μας. Πάρε το λάδι και πήγαινε να ανάψεις τα
καντηλάκια της Παναγίας μέσα στην εκκλησία και θα μας βοηθήσει”.
Πήγε,
λοιπόν, η γυναίκα του, προσευχήθηκε στην Θεοτόκο, άναψε τα καντηλάκια και
ξάπλωσαν να κοιμηθούν στρωματσάδα έξω. Εκεί δίπλα υπήρχε ένας θάμνος, σχίνος,
απ’ όπου ακούστηκαν κάτι ελαφριά πατήματα. Ξύπνησε η γυναίκα και αντικρίζει μια
μαυροφόρα να περιφέρεται γύρω από τον σχίνο, δίπλα στον ναό, και τέλος, να
εισέρχεται στον ναό. Τέτοια ώρα νύχτα, της πέρασε από το νου, μήπως ήταν η
Παναγία. Δεν πρόλαβε να ξημερώσει και άκουσαν από τον δρόμο ήχο από βηματισμό
αλόγων και ρόδες από τρία κάρα, που έρχονταν το πρωί να αναζητήσουν τον τσοπάνο
για να αγοράσουν τα προβατάκια που είχαν διαθέσιμα».
Οι ακρίδες χάθηκαν μετά τη
λιτάνευση της εικόνας
Ο πατήρ Γεώργιος θα
μας διηγηθεί ένα περιστατικό από τα περασμένα, που έχει να κάνει με την εμπιστοσύνη
της ζωής των κατοίκων της Ιστιαίας σε Αυτόν που τους δημιούργησε και δεν αφήνει
ούτε ένα σπουργίτι πεινασμένο, πόσο μάλλον τα παιδιά του, που ζήτησαν από την
Παναγία να μεσιτεύσει:
«Είχε
πέσει πολύ ακρίδα στη επαρχία μας, που κατέτρωγε τα πάντα. Ο λαός ζήτησε με
δάκρυα από τους ιερείς να μεταφέρουν την εικόνα εδώ στην Ιστιαία και να κάνουν
αγιασμό και λιτάνευση. Πράγματι έφεραν την εικόνα της Παναγιάς Ντινιούς και
έκαναν αγιασμό. Ο παππούς μου, που πέθανε στα 102 του χρόνια, μας περιέγραψε
ότι μετά την λιτάνευση της εικόνας οι ακρίδες έπεσαν κατευθυνόμενες από μια
αόρατη δύναμη στα ποτάμια και στην θάλασσα. Έβλεπαν τις νεκρές ακρίδες μισό
μέτρο πάχος πάνω στο νερό. Θαυμαστή η επέμβαση της Θεοτόκου».
* * *
Ευχαριστούμε τον
πατέρα Γεώργιο που μας θύμισε, με τις περιγραφές του, πως με την ύπαρξη της
Παναγίας σταματούν οι σκέψεις, οι ιδέες, οι συλλογισμοί. Ο άνθρωπος απευθύνεται
σε Εκείνη που κατήργησε τα εμπόδια και που οι ψαλμωδοί ομολογούν πως είναι τόσο
υψηλό το μέγεθος του θαύματος Της που δεν μπορεί να περιγραφεί με ανθρώπινα
λόγια. «Υπερίπταται, Θεοτόκε αγνή, το θαύμα σου την δύναμιν των λόγων».
________
Σοφία Χατζή
δημοσιεύθηκε
στην εφημερίδα
Ορθόδοξη
Αλήθεια, 24.11.2021
