Γιατί οι άγγελοι γιορτάζουν 8 Νοεμβρίου;

Κατά τον Άγιο Δημήτριο του Ρωστώφ, η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τοποθετήσει τη "σύναξη" των αγίων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και όλων των "επουράνιων δυνάμεων" στις 8 Νοεμβρίου, για τον εξής λόγο:

Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, πρώτος μήνας του χρόνου ήταν ο Μάρτιος και ο Νοέμβριος ήταν ένατος (το λέει και τ' όνομά του, "ένατος" στα λατινικά). Επειδή οι άγγελοι διακρίνονται σε εννέα "τάγματα", η γιορτή τους τοποθετήθηκε τον ένατο μήνα.

Επειδή εξάλλου οι άγγελοι (όπως φαίνεται π.χ. στο Ματθ. 25, 31, και σε όλη την έκταση της Αποκάλυψης) θα συνοδεύσουν τον Ιησού Χριστό κατά τη δευτέρα παρουσία Του και θα συνεργαστούν ποικιλότροπα στην υπόθεση της σωτηρίας των ανθρώπων κατά την ανατολή της αιώνιας ημέρας, της "Όγδοης Ημέρας της Δημιουργίας", η γιορτή τους τοποθετήθηκε την όγδοη ημέρα του ένατου μήνα.
 

Τέλος, την ίδια μέρα, 8 Νοεμβρίου, γιορτάζεται και το όνομα Σταμάτης (αν και υπάρχει άγιος Σταμάτιος), σε ανάμνηση της παρέμβασης του αρχαγγέλου Μιχαήλ, που "σταμάτησε" την αποστασία των αγγέλων προς τον Εωσφόρο φωνάζοντας "στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου Θεού" (ας σταθούμε σωστά, με συστολή απέναντι στο Θεό), ερχόμενος "εν τω μέσω του ουρανού".

Η γιορτή των αγγέλων δεν είναι "μνήμη", αφού δεν υπάρχει ημέρα κοίμησης στους αγγέλους, αλλά μόνο "σύναξη", δηλ. συγκέντρωση των χριστιανών για να τους τιμήσουν. 

 

Άλλες γιορτές των αγγέλων είναι η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στις 26 Μαρτίου (μια μέρα μετά τον Ευαγγελισμό, δηλ. την επίσκεψή του στην Παναγία), και το θαύμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στις Κολοσσές της Φρυγίας (6 Σεπτεμβρίου). Επίσης η Δευτέρα κάθε εβδομάδας είναι αφιερωμένη στους αγγέλους (λόγω της δευτέρας παρουσίας;). 

Κάθε μέρα της εβδομάδας είναι αφιερωμένη σε συγκεκριμένα πρόσωπα ή γεγονότα: η Δευτέρα στους αγγέλους, η Τρίτη στον Άγ. Ιωάννη τον Πρόδρομο, η Τετάρτη στην Παναγία, η Πέμπτη στους Αποστόλους & στον Άγ. Νικόλαο, η Παρασκευή στο Σταυρό του Χριστού, το Σάββατο στους νεκρούς και η Κυριακή, φυσικά, στην Ανάσταση του Χριστού.

 

***

Ο Mιχαήλ είναι ο πιο ένδοξος και λαμπρός ταξιάρχης των ασωμάτων Δυνάμεων. Πολλές είναι οι επεμβάσεις και οι ευεργεσίες του τόσο στην Παλαιά Διαθήκη, όσο και στη Καινή Διαθήκη. 

 

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίστηκε στον Πατριάρχη Αβραάμ κατά τη θυσία του Ισαάκ. 

 

Έπειτα στον Λωτ, όταν τον λύτρωσε μαζί με την οικογένειά του από την καταστροφή των Σοδόμων. 

 

Μετά παρουσιάστηκε στον Πατριάρχη Ιακώβ, όταν τον λύτρωσε από τα φονικά χέρια του αδερφού του Hσαύ. 

 

Αυτός προπορεύονταν μπροστά από τους Ισραηλίτες όταν ελευθερώθηκαν από την σκλαβιά των Αιγυπτίων, με τη μορφή νεφέλης την ημέρα και φωτιάς τη νύχτα, τους έδειχνε το δρόμο προς τη γη της Επαγγελίας. 

 

Αυτός παρουσιάστηκε στον μάντη Bαλαάμ, όταν εκείνος ήθελε να καταραστεί τον Ισραηλιτικό λαό για να μη συνεχίσει το δρόμο προς τη Χαναάν. 

 

Αυτός παρουσιάστηκε και στον Ιησού του Nαυή απαντώντας του «Eγώ αρχιστράτηγος Kυρίου νυνί παραγέγονα».

Είναι γνωστό και το θαύμα του Αρχάγγελου Μιχαήλ στους Κολοσσούς της Φρυγίας. Στην περιοχή των Κολοσσών είχε αναβλύσει πηγή με αγιασμένο νερό που θεράπευε κάθε αρρώστια. Εκεί χτίστηκε ναός στο όνομα του Αρχάγγελου Μιχαήλ.  Οι ειδωλολάτρες στράφηκαν εναντίον του ιερέα του ναού, τον οποίο όμως προστάτευσε ο Αρχάγγελος και σώθηκε. Οι ειδωλολάτρες δοκίμασαν τότε να εκτρέψουν το ρου ενός ποταμού για να πνίξουν τον ιερέα και να καταστρέψουν το ναό. Τότε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ επενέβη και με τη ρομφαία του έσκισε στα δυο τη γη και τα νερά χωνεύθηκαν μέσα. Έως σήμερα τα νερά των ποταμών χωνεύονται, γι' αυτό και το μέρος ονομάστηκε Χώναι.
 

Κατά την περίοδο εκείνη ο αρχάγγελος Μιχαήλ συγκέντρωσε και ένωσε τις τάξεις των Αγγέλων, και φώναξε σ' αυτούς το "Πρόσχωμεν. Ήτοι ας προσέξωμεν και ας εννοήσωμεν, τι έπαθον ούτοι οι εκπεσόντες δαίμονες διά την υπερηφανίαν τους, οίτινες προ ολίγου ήτον μαζί με ημάς Άγγελοι. Kαι ας στοχασθώμεν τι μεν είναι ο Θεός, τι δε είναι ο Άγγελος. O μεν γαρ Θεός, είναι Δεσπότης και Δημιουργός ημών των Aγγέλων. Hμείς δε οι Άγγελοι, είμεθα δούλοι και κτίσματα του Θεού''. Και έτσι ύμνησε και δόξασε τον Θεό Παντοκράτορα, αναφωνώντας εκείνον τον θείο και αγγελικό ύμνο με όλους τους Αγγέλους, «Άγιος, Άγιος, Άγιος Kύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης αυτού». Αυτή λοιπόν τη σύναξη των αγγέλων εορτάζουμε στις 8 Νοεμβρίου.

Μαζί με τον Αρχάγγελο Μιχαήλ εορτάζεται και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Πολλές είναι οι επεμβάσεις και οι ευεργεσίες του τόσο στην Παλαιά Διαθήκη, όσο και στη Καινή Διαθήκη. 

 

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που παρουσιάστηκε στον Δανιήλ και εξήγησε το όραμα που είδε περί των βασιλέων Mήδων, Περσών και Ελλήνων (Δαν. 8,16). Και πάλιν ο Γαβριήλ φανέρωσε στον Δανιήλ, ότι μετά από εβδομήντα χρόνια θα κρατήσει η αιχμαλωσία των Ισραηλιτών, και μετά από τετρακόσια ενενήντα επτά χρόνια θα έρθει ο Χριστός (Δαν. 9,21-25). Ο Γαβριήλ ήταν αυτός που έφερε την είδηση στην γυναίκα του Mανωέ, ότι θα γεννήσει τον Σαμψών.

Και στην Καινή Διαθήκη ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που έφερε την είδηση στον Ιωακείμ και την Άννα, ότι θα γεννήσουν την κυρία και Δέσποινα Θεοτόκο.

Αυτός είναι που έφερε την είδηση στον Ζαχαρία ότι θα γεννήσει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. 

 

Ο Γαβριήλ έτρεφε και την Αειπάρθενο Μαρία δώδεκα χρόνια μέσα στα Άγια των Aγίων με ουράνια τροφή. 

 

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ έφερε την χαρμόσυνη είδηση στην Θεοτόκο, ότι θα γεννήσει από Πνεύμα Άγιο τον Yιό και Λόγο του Θεού. 

 

Αυτός παρουσιάστηκε στο όραμα του Ιωσήφ και του είπε να μη φοβηθεί, αλλά να παραλάβει τη Mαριάμ ως γυναίκα του, επειδή το παιδί που θα γεννήσει προέρχεται από Πνεύμα Άγιο. 

 

Αυτός παρουσιάστηκε και στους ποιμένες και τους έφερε την είδηση ότι γεννήθηκε ο Σωτήρας του κόσμου Xριστός. Και αυτός σε όραμα είπε στον Ιωσήφ να πάρει το Θείο Βρέφος και την Μητέρα του και να φύγει στην Αίγυπτο. Και πάλι αυτός ξαναείπε στον Ιωσήφ να επιστρέψει στην πατρίδα του.

Πολλοί από τους ιερούς μελετητές και ασματογράφους γνωματεύουν, ότι ο θείος Γαβριήλ ήταν ο Άγγελος ο οποίος κύλισε την βράχο από το μνημείο του Ιησού. 

 

Και αυτός ήταν που έφερε το μήνυμα στις Μυροφόρες για την Ανάσταση του Κυρίου. 

 

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που υπηρέτησε το Μυστήριο της ένσαρκης οικονομίας του Θεού Λόγου από την αρχή ως το τέλος. 

 

Για αυτό και η Εκκλησία του Χριστού αποφάσισε να συνεορτάζει μαζί τους δύο Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, και να επικαλείται την χάρη και τη βοήθεια τους.

 

π. Σπυρίδων Σκουτής

 

***

 

Οι άγγελοι σήμερα (σαν υστερόγραφο)

Συχνά οἱ ἄνθρωποι κάνουμε τίς κρίσεις καί τίς ἐκτιμήσεις μας τόσο γιά τή ζωή μας ὅσο καί γιά τή σχέση μας μέ τόν Θεό μέ βάση τό τί βλέπουν οἱ αἰσθήσεις μας, μέ βάση τή λογική μας. Καί θεωρεῖται μεγάλο προτέρημα γιά κάποιον νά πατᾶ στά πόδια του καί νά εἶναι προσγειωμένος. Μάλιστα, σέ τομεῖς τῆς ζωῆς ὅπως ἡ πολιτική, ἡ οἰκονομία, ἡ παγκόσμια πορεία, τό νά βλέπει κανείς πρός τά ποῦ πηγαίνουν τά πράγματα, εἶναι ἀπαραίτητο προτέρημα.

Τά δύο θαύματα πού ἐπιτελεῖ ὁ Χριστός μᾶς δείχνουν ὅτι τά πράγματα δέν εἶναι πάντοτε ἔτσι. Ὅτι δέν ἀρκοῦν ὁ ρεαλισμός καί τό αὐτονόητο, ὁ συμβιβασμός μέ τήν πραγματικότητα. Ὅτι ἄν ὑπάρχει ἡ πίστη στόν Χριστό καί ἡ βεβαιότητα τῆς δικῆς του παρουσίας, τότε μπορεῖ ἀκόμη και αὐτό πού φαντάζει ἀνέφικτο νά πραγματοποιηθεῖ. 

 

Γελοῦσαν καί κορόιδευαν οἱ λάτρεις τοῦ αὐτονόητου τήν παρότρυνση τοῦ Χριστοῦ. Κατάπληκτοι θά διαπιστώσουν ὅτι στόν Χριστό ὅλα εἶναι δυνατά. Τήν ἴδια εἰρωνεία ἀντιμετώπισε ὁ Χριστός ὅταν ζήτησε νά μάθει ποιός τόν ἄγγιξε καί ἐξῆλθε δύναμη ἀπό αὐτόν στή θεραπεία τῆς αἱμορροούσας. Ἀκόμη και ὁ Πέτρος καί οἱ μαθητές του, ἐπειδή ἔμεναν στό προφανές, στό λογικό, ἔσπευσαν νά τοῦ ποῦνε ὅτι τό ἐρώτημά του ἦταν ἄστοχο.

 

Ὁ Χριστός ὅμως γνώριζε καί γνωρίζει. Τόσο στά μικρά ὅσο καί στά μεγάλα τῆς ζωῆς μας, ἄς ἐπαναφέρουμε στήν προτεραιότητα τῆς πορείας μας ὄχι μόνο τό ρεαλιστικό, τό προφανές, τό αὐτονόητο, ἀλλά καί τήν πίστη στόν Χριστό. Αὐτή θά μᾶς δώσει ἐλπίδα στήν ἀπελπισία μας. Θά μᾶς κάνει νά ἐπιμείνουμε καί νά παλεύουμε. Θά μᾶς βοηθήσει νά μήν ἐγκαταλείψουμε τήν προσπάθειά μας. Να στηριχτοῦμε σ’ Ἐκεῖνον, γιά νά ἔρθει στή ζωή μας αὐτό πού μοιάζει ἀδύνατο, ἀλλά ἄν εἶναι πρός ὄφελός μας, ὁ Χριστός θά μᾶς τό δώσει!

Σημάδι τῆς πίστης στήν ὑπέρβαση τῆς πραγματικότητας εἶναι καί ἡ παρουσία τῶν ἁγίων Ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί πάντων τῶν ἁγίων Ταξιαρχῶν καί ἐπουρανίων δυνάμεων. Τό νά πιστεύουμε σέ ἕναν νοητό κόσμο, πού ξεπερνᾶ τά ὅρια τῆς λογικῆς μας, μοιάζει ἀφελές καί ἀδιέξοδο. Ὅμως τά σημάδια τῆς παρουσίας τῶν Ἀγγέλων στή ζωή τοῦ κόσμου, τά θαύματα πού ἔχουν κάνει, ἀλλά καί ἡ μαρτυρία τῆς Ἐκκλησίας μας, τόσο στίς ἐπισκέψεις τους στά πρόσωπα τά ὁποῖα πρωταγωνίστησαν στή ζωή τῆς πίστης, στήν Παναγία, τόν Ἰωσήφ, τόν Ζαχαρία, τούς μαθητές, τούς ἀποστόλους Πέτρο, Παῦλο καί Φίλιππο καί πλείστους ἄλλους, ὅπως και στίς μορφές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στόν Ἀβραάμ, τόν Ἰακώβ, τόν Γεδεών, τούς προφῆτες, μᾶς δείχνουν ὅτι τό ἀκατανόητο δέν εἶναι ἀνύπαρκτο, ἀλλά χρειάζεται τά μάτια τῆς πίστης γιά νά ἰδωθεῖ. Αὐτή τήν πίστη ἄς τήν ζήσουμε στήν Ἐκκλησία!

π. Θ. Μ. 

"Φωνή Κυρίου", 8 Νοεμβρίου 2020