του Γιώργου Κάκαρη
Μετά από μια μικρή περιπλάνηση στους μαχαλάδες των Κούρδων κάτω από το Κάστρο της Σμύρνης, κατηφορίζαμε προς το κέντρο της πολυπληθούς πόλης. «Καλησπέρα» μας είπε ξαφνιάζοντάς μας. Δεν ήμασταν στο παζάρι που τα Ελληνικά δίνουν και παίρνουν, αλλά πίσω από ένα μικρό τζαμί, σε μια πλατεία με άρωμα Ανατολής που δεν έχει αλλοτριωθεί από τον τουρισμό και το εμπόριο. Ο Adnan, ο ηλικιωμένος μπαρμπέρης, χαμογελαστός και ευγενικός μας συστήθηκε και μας έβαλε στο κουρείο του. Ήταν Σεπτέμβρης του 2009.
6 χρόνια αργότερα βρεθήκαμε ξανά στην ίδια γειτονιά. Αναζητήσαμε τον Adnan με σκοπό να μάθουμε περισσότερα πράγματα για εκείνον. Γεννημένος το 1933 έχει περάσει σχεδόν όλη του τη ζωή μέσα στα λίγα τετραγωνικά του κουρείου του. Ξεκίνησε να δουλεύει πριν από 61 χρόνια σε ηλικία 21 ετών και όπως μας είπε σκοπεύει να δουλεύει για όσα χρόνια αντέχει ακόμα. Εργάζεται από τις 7:30 το πρωί μέχρι τις 10 το βράδυ χωρίς να κάνει διάλειμμα ούτε για φαγητό. Μπορεί το μικροσκοπικό μπαρμπέρικο να μην έχει πινακίδα, αλλά από πελατεία σκίζει. 30 με 40 πελάτες εξυπηρετεί κάθε μέρα, Τούρκους και Κούρδους, γνωστοί και φίλοι οι περισσότεροι. 5 λίρες το ξύρισμα, 15 το κούρεμα.
Όταν τελείωσε ένα ξύρισμα, βγάλαμε 2 αναμνηστικές φωτογραφίες και αποχωρίσαμε μάλλον… απογοητευμένοι. Ο Αdnan μπορεί να ξετύλιξε κάθε πτυχή της ζωής του στο κουρείο, αλλά επέλεξε να μην αποκαλύψει τα πιο σημαντικά, τα πιο ενδιαφέροντα. Μας είπε ότι είναι Τούρκος και ισχυρίστηκε ότι έμαθε Ελληνικά από κάποιον φίλο του Τουρκοκρητικό… Προφανώς δεν θυμόταν ότι στην πρώτη συνάντηση μας είχε πει για την Ελληνική του καταγωγή.
Ο Αdnan λοιπόν, γεννημένος στην Τουρκία, αλλά κατά πάσα πιθανότητα από οικογένεια Τουρκοκρητικών που έφθασαν στη Σμύρνη με την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923, δεν φοβήθηκε το φακό και το μαγνητοφωνάκι. Φοβήθηκε μην προκαλέσει. Φοβήθηκε να αγγίξει την ακανθώδη ιστορία των 2 λαών, για τους ίδιους λόγους που απέφυγε να αναφερθεί και στις σχέσεις Τούρκων και Κούρδων. Είναι κρίμα ένας άνθρωπος ζεστός και ανοιχτός, που αυθόρμητα ήθελε να πει περισσότερα από μια «καλησπέρα» εν τέλει να κάνει πίσω και να κρατάει κλειστά τα χαρτιά του.
Είναι κρίμα φόβοι που έρχονται από το παρελθόν να πνίγουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Είναι κρίμα σκέψεις να υψώνουν τείχη που δεν επιτρέπουν τους ανθρώπους να κοιτιούνται κατάματα.