Εδώ το κράτος επιβάλλει στην εκκλησία και χαρακτηρίζεται ως κράτος λαϊκό καθώς δεν υπάρχει επίσημη θρησκεία. “Για μένα όλες οι θρησκείες είναι το ίδιο” λέει το κράτος. “Θα υπακούσετε και αν δεν υπακούσετε με το καλό θα υπακούσετε με τον βούρδουλα” Ο ποιμενάρχης δεν έφυγε από την ιεραποστολή. Σε καραντίνα μαζί με τους χριστιανούς!
Δεν έχουν ούτε σαπούνι στο φτωχό βορρά του Καμερούν.
Απέναντι σε μια παγκόσμια δυσκολία, είμαστε ευάλωτοι. Πλούσιοι, φτωχοί, αγράμματοι και διανοούμενοι λευκοί και έγχρωμοι. Αυτή η ισότητα που ισοπεδώνει την αλαζονεία μας, μας κάνει τουλάχιστον πιο υποφερτούς. Στην παρούσα κατάσταση πολλοί τοποθετούνται ως αυτεπάγγελτοι σωτήρες, για να δώσουν απλουστευτικές λύσεις. Η εμπειρία δείχνει ότι τέτοιες κορώνες ξεχνιούνται σύντομα, όπως και οι σωτήρες. Μόνο κάποιος που φλερτάρει εν σιωπή, με τον θάνατο καθημερινά θα μπορούσε να ακουστεί σοβαρά από τους ανθρώπους. Συνομιλήσαμε με τον Μητροπολίτη Καμερούν κ. Γρηγόριο, ο οποίος βρίσκεται σε μια ταλαιπωρημένη και σε καραντίνα, Αφρικανική χώρα στο ορθόδοξο ιεραποστολικό κλιμάκιο στην πρωτεύουσα Γιαουντέ.
Ήρεμος και συνηθισμένος σε αντιξοότητες και ματαιώσεις μας περιγράφει τα τελευταία νέα από τον τόπο στον οποίο διακονεί από το 2004: «Αυτές τις ώρες, από κάποιες πληροφορίες που έχουμε, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πάνω από εκατό κρούσματα. Ο πρώτος νεκρός μας είχε περάσει από Ιταλία. Πιστεύω ότι υπήρξε ένα λάθος τακτικής διότι επαναπάτρησαν πολλούς Καμερουνέζους από την Ιταλία με 3 ειδικές πτήσεις της Air France. Βρέθηκαν 13 κρούσματα μέσα σε μια πτήση. Αυτή ήταν η αρχή, αλλά βέβαια το κράτος πήρε πολύ δραστικά μέτρα, και απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις, τις συναθροίσεις, έκλεισαν τα εστιατόρια, από τις 6 η ώρα το απόγευμα δεν κινείται τίποτα και υπάρχουν περίπολα της αστυνομίας τα οποία φροντίζουν να τηρηθούν οι νόμοι.
Βέβαια, ο κόσμος εδώ όπως και στην Ευρώπη διέπεται τέτοιες στιγμές από αναρχικά αισθήματα καθώς δεν θέλει να υπακούσει. Εδώ έχουμε και κάτι παραπάνω το οποίο δυσκολεύει την περίπτωση. Είναι το φαινόμενο της αστυφιλίας το οποίο ζούσαμε στην Ελλάδα πριν από 50-60 χρόνια. Εδώ το ζούμε τώρα. Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι οι οποίοι έρχονται από τα χωριά για να βρουν μια καλύτερη δουλειά, ένα κομμάτι ψωμί. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι ζούνε σε παραγκουπόλεις τα περίφημα Καρτιέρ (Quartier), στις οποίες μπορούν να νοικιάσουν 10-15 άτομα, ένα δωμάτιο μονάχα για να κοιμηθούν. Αυτοί λοιπόν όλο το υπόλοιπο της ζωής τους το περνούν στο δρόμο. Θα φάνε στο δρόμο, θα εργαστούν και θα πάνε στο σπίτι μόνο για να κοιμηθούν.
Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι το βιοτικό επίπεδο πολλών χιλιάδων ανθρώπων δεν βοηθά να εφαρμοστούν τα θέματα της καραντίνας. Έχουμε και δυστυχώς κάποιες αντιλήψεις οι οποίες και αυτές δεν βοηθούν. Δηλαδή δεν υπάρχει παιδεία. Κάθε τι το οποίο προέρχεται από την Ευρώπη θεωρείται κακό και το βλέπουνε πάρα πολύ καχύποπτα. Κυκλοφορούν διάφορες φήμες ότι είναι μια αρρώστια που οι λευκοί την έφτιαξαν και παίρνει έναν αντιευρωπαϊκό χαρακτήρα.
Για την πλειοψηφία των Αφρικανών ισχύει ότι ο κόσμος είναι η Αφρική και όλος ο υπόλοιπος είναι όλοι οι λευκοί. Δεν έχουν την άνεση και την παιδεία οι περισσότεροι να το κατανοήσουν αυτό. Κυκλοφορούν αυτοσχέδια βίντεο με σκετσάκια τα οποία δυστυχώς περνάνε στον κόσμο τέτοια μηνύματα, διάφοροι που ασχολούνται με τη ραπ και τη χιπ-χοπ έχουνε φτιάξει ήδη τραγούδια ότι ο κορονοϊός είναι η αρρώστια των λευκών.»
Στην ερώτηση αν είχε αγχωτικό χαρακτήρα η εφαρμογή των μέτρων προς όλους ο σεβασμιότατος Καμερούν εξηγείται:
«Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι και συμμορφωθήκαμε με τα μέτρα, δηλαδή απαγορεύτηκαν οι Κυριακάτικες λειτουργίες, όπως απαγορεύτηκαν και τις Παρασκευές οι συνάξεις των μουσουλμάνων στα τζαμιά. Μέχρι πρότινος δεν επιτρεπόταν η σύναξη 50 ατόμων αλλά από σήμερα πάνω από 10 άτομα. Είναι πάρα πολύ δύσκολα τα πράγματα. Από τη μια υπάρχει μια έξαρση καθώς έχουμε ένα μεγάλο ποσοστό προτεσταντικής φύσεως ομολογιών οι οποίες είναι ανεξάρτητες από τις παραδοσιακές προτεσταντικές ομολογίες. Αυτές ερμηνεύουν, εξορκίζουν, αναμιγνύουν τον τσαρλατανισμό, καλούν τους πιστούς σε συνάξεις, να μην υπακούσουν στα μέτρα της πολιτείας και δυστυχώς έχουμε και αντιλάλους από τη ρωσική μεριά μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η Ρωσία έχει μια άλφα πολιτική και δεν κλείνει τις εκκλησίες. Μέσω των επικοινωνιών που έχουν και εδώ οι ιερείς μας δυστυχώς βλέπουμε έναν αντίλογο και όλα τα βλέπουμε ως σύμβολο πίστης ή απιστίας και όχι το να προστατεύσουμε ο καθένας τον πλησίον του μένοντας σε μια απόσταση για ένα διάστημα. Η Ρωσία και όλα τα κράτη των κομμουνιστικών καθεστώτων ανέπτυξαν πολύ ισχυρό σύστημα υγείας. Αυτές οι δομές για εμάς είναι παντελώς άγνωστες. Τώρα, πληροφορούμαστε από τη Γαλλία ότι το σύστημα υγείας της καταρρέει και έρχονται σε βοήθεια της Γαλλίας το περίφημο γκρουπ από την Κούβα εθελοντών Ιατρών, 65 ιατροί οι οποίοι πάνε σε πολλά μέρη του κόσμου όπου υπάρχει καταστροφή και μένουν για αρκετούς μήνες.
Φανταστείτε εδώ στο Καμερούν που δεν έχουμε αυτές τις δομές. Υπάρχουν και οι διεθνείς οργανισμοί, πέρασε η UNICEF σε κάποιες εκκλησίες να αφήσει βαρέλια με κάνουλες για να πλένουν οι άνθρωποι τα χέρια τους πριν μπουν μέσα και εκτυπωμένες οδηγίες στις πλατείες για να δείξουν στον κόσμο πώς πρέπει να πλένουν τα χέρια τους. Αλλά όπως καταλαβαίνετε αυτά είναι πρωταρχικής και προσωπικής υγιεινής θέματα και πιστεύω είναι περισσότερο για το θεαθήναι.»
Επικίνδυνες ωστόσο είναι και οι φυλακές για κάθε κράτος σε καιρούς επιδημιών καθώς συνωστίζονται πολλοί άνθρωποι. Δυστυχώς οι γνώσεις μας για την κακή κατάσταση στις φυλακές στην Αφρική μας ωθεί να θέσουμε το ερώτημα, στο οποίο απαντά με θλίψη:
«Δεν θα πω πολλά για τις φυλακές, μονάχα μια φράση. Η κεντρική φυλακή εδώ στο Γιαουντέ στην πρωτεύουσα του κράτους είναι για 3000 κρατουμένους, έχει κάπου στις 7-8 χιλιάδες και δεν είναι φυλακές απλές, είναι μεικτές φυλακές και υπάρχουν και γυναίκες που μπαίνουν στη φυλακή και παίρνουν και τα παιδιά τους μαζί γιατί δεν υπάρχει κανένας να τα φροντίσει, όπως έχουμε και παιδιά που γεννιούνται μέσα στις φυλακές. Οπότε καταλαβαίνετε ότι σε αυτόν τον αναγκαστικό συνωστισμό τα πράγματα είναι πολύ εύκολο να ξεφύγουν από τον έλεγχο.»
Για τις δομές υγείας ο μητροπολίτης κ. Γρηγόριος μας διευκρινίζει:
«Οι δομές είναι σε πρωταρχικό στάδιο, έχουμε νοσοκομεία αλλά δεν έχουμε για τέτοιες περιπτώσεις πανδημίας.
Tα φάρμακα που υπήρχαν στα φαρμακεία εξαφανίστηκαν μόλις ανακοινώθηκαν τα μέτρα. Εμείς είχαμε στο Καμερούν πριν από 2-3 χρόνια δύο φορές μια επιδημία χολέρας. Ήταν κάτι το εντελώς διαφορετικό βέβαια, γιατί είναι μια επιδημία η οποία αντιμετωπίστηκε αφού υπάρχει το εμβόλιο. Αν και ήταν πολύ σημαντικό να διατηρούν κάποια θέματα υγιεινής αλλά βέβαια και οι οδηγίες που δόθηκαν δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Πρότειναν οι αρχές στους πολίτες να πλένουν όλο το σπίτι και το πάτωμα με χλωρίνη. Τώρα στην καλύβα που έχει χώμα στις βόρειες περιοχές, στην ύπαιθρο χώρα, πώς θα πλύνεις το πάτωμα; Δηλαδή δεν έχουμε ούτε την προσαρμογή των οδηγιών σε αυτή την κατάσταση στο βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων.»
Δεν έχουν ούτε σαπούνι στο φτωχό βορρά του Καμερούν.
Απέναντι σε μια παγκόσμια δυσκολία, είμαστε ευάλωτοι. Πλούσιοι, φτωχοί, αγράμματοι και διανοούμενοι λευκοί και έγχρωμοι. Αυτή η ισότητα που ισοπεδώνει την αλαζονεία μας, μας κάνει τουλάχιστον πιο υποφερτούς. Στην παρούσα κατάσταση πολλοί τοποθετούνται ως αυτεπάγγελτοι σωτήρες, για να δώσουν απλουστευτικές λύσεις. Η εμπειρία δείχνει ότι τέτοιες κορώνες ξεχνιούνται σύντομα, όπως και οι σωτήρες. Μόνο κάποιος που φλερτάρει εν σιωπή, με τον θάνατο καθημερινά θα μπορούσε να ακουστεί σοβαρά από τους ανθρώπους. Συνομιλήσαμε με τον Μητροπολίτη Καμερούν κ. Γρηγόριο, ο οποίος βρίσκεται σε μια ταλαιπωρημένη και σε καραντίνα, Αφρικανική χώρα στο ορθόδοξο ιεραποστολικό κλιμάκιο στην πρωτεύουσα Γιαουντέ.
Ήρεμος και συνηθισμένος σε αντιξοότητες και ματαιώσεις μας περιγράφει τα τελευταία νέα από τον τόπο στον οποίο διακονεί από το 2004: «Αυτές τις ώρες, από κάποιες πληροφορίες που έχουμε, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πάνω από εκατό κρούσματα. Ο πρώτος νεκρός μας είχε περάσει από Ιταλία. Πιστεύω ότι υπήρξε ένα λάθος τακτικής διότι επαναπάτρησαν πολλούς Καμερουνέζους από την Ιταλία με 3 ειδικές πτήσεις της Air France. Βρέθηκαν 13 κρούσματα μέσα σε μια πτήση. Αυτή ήταν η αρχή, αλλά βέβαια το κράτος πήρε πολύ δραστικά μέτρα, και απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις, τις συναθροίσεις, έκλεισαν τα εστιατόρια, από τις 6 η ώρα το απόγευμα δεν κινείται τίποτα και υπάρχουν περίπολα της αστυνομίας τα οποία φροντίζουν να τηρηθούν οι νόμοι.
Βέβαια, ο κόσμος εδώ όπως και στην Ευρώπη διέπεται τέτοιες στιγμές από αναρχικά αισθήματα καθώς δεν θέλει να υπακούσει. Εδώ έχουμε και κάτι παραπάνω το οποίο δυσκολεύει την περίπτωση. Είναι το φαινόμενο της αστυφιλίας το οποίο ζούσαμε στην Ελλάδα πριν από 50-60 χρόνια. Εδώ το ζούμε τώρα. Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι οι οποίοι έρχονται από τα χωριά για να βρουν μια καλύτερη δουλειά, ένα κομμάτι ψωμί. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι ζούνε σε παραγκουπόλεις τα περίφημα Καρτιέρ (Quartier), στις οποίες μπορούν να νοικιάσουν 10-15 άτομα, ένα δωμάτιο μονάχα για να κοιμηθούν. Αυτοί λοιπόν όλο το υπόλοιπο της ζωής τους το περνούν στο δρόμο. Θα φάνε στο δρόμο, θα εργαστούν και θα πάνε στο σπίτι μόνο για να κοιμηθούν.
Για την πλειοψηφία των Αφρικανών ισχύει ότι ο κόσμος είναι η Αφρική και όλος ο υπόλοιπος είναι όλοι οι λευκοί. Δεν έχουν την άνεση και την παιδεία οι περισσότεροι να το κατανοήσουν αυτό. Κυκλοφορούν αυτοσχέδια βίντεο με σκετσάκια τα οποία δυστυχώς περνάνε στον κόσμο τέτοια μηνύματα, διάφοροι που ασχολούνται με τη ραπ και τη χιπ-χοπ έχουνε φτιάξει ήδη τραγούδια ότι ο κορονοϊός είναι η αρρώστια των λευκών.»
«Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι και συμμορφωθήκαμε με τα μέτρα, δηλαδή απαγορεύτηκαν οι Κυριακάτικες λειτουργίες, όπως απαγορεύτηκαν και τις Παρασκευές οι συνάξεις των μουσουλμάνων στα τζαμιά. Μέχρι πρότινος δεν επιτρεπόταν η σύναξη 50 ατόμων αλλά από σήμερα πάνω από 10 άτομα. Είναι πάρα πολύ δύσκολα τα πράγματα. Από τη μια υπάρχει μια έξαρση καθώς έχουμε ένα μεγάλο ποσοστό προτεσταντικής φύσεως ομολογιών οι οποίες είναι ανεξάρτητες από τις παραδοσιακές προτεσταντικές ομολογίες. Αυτές ερμηνεύουν, εξορκίζουν, αναμιγνύουν τον τσαρλατανισμό, καλούν τους πιστούς σε συνάξεις, να μην υπακούσουν στα μέτρα της πολιτείας και δυστυχώς έχουμε και αντιλάλους από τη ρωσική μεριά μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Επικίνδυνες ωστόσο είναι και οι φυλακές για κάθε κράτος σε καιρούς επιδημιών καθώς συνωστίζονται πολλοί άνθρωποι. Δυστυχώς οι γνώσεις μας για την κακή κατάσταση στις φυλακές στην Αφρική μας ωθεί να θέσουμε το ερώτημα, στο οποίο απαντά με θλίψη:
Για τις δομές υγείας ο μητροπολίτης κ. Γρηγόριος μας διευκρινίζει:
«Οι δομές είναι σε πρωταρχικό στάδιο, έχουμε νοσοκομεία αλλά δεν έχουμε για τέτοιες περιπτώσεις πανδημίας.
Tα φάρμακα που υπήρχαν στα φαρμακεία εξαφανίστηκαν μόλις ανακοινώθηκαν τα μέτρα. Εμείς είχαμε στο Καμερούν πριν από 2-3 χρόνια δύο φορές μια επιδημία χολέρας. Ήταν κάτι το εντελώς διαφορετικό βέβαια, γιατί είναι μια επιδημία η οποία αντιμετωπίστηκε αφού υπάρχει το εμβόλιο. Αν και ήταν πολύ σημαντικό να διατηρούν κάποια θέματα υγιεινής αλλά βέβαια και οι οδηγίες που δόθηκαν δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Πρότειναν οι αρχές στους πολίτες να πλένουν όλο το σπίτι και το πάτωμα με χλωρίνη. Τώρα στην καλύβα που έχει χώμα στις βόρειες περιοχές, στην ύπαιθρο χώρα, πώς θα πλύνεις το πάτωμα; Δηλαδή δεν έχουμε ούτε την προσαρμογή των οδηγιών σε αυτή την κατάσταση στο βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων.»
Νομίζω το τελευταίο πράγμα που θα βοηθούσε αυτή τη κατάσταση θα ήταν να στρέψουμε τώρα τη ματιά μας εκεί και να αρχίζουμε να μιλάμε για συνομωσίες που δεν είναι αποδεδειγμένες. Μπορεί να συγκλίνουν κάποια στοιχεία αλλά δεν μπορούμε να βασιστούμε πάνω σε αυτά γιατί και πολλοί μέσα από την ορθόδοξη εκκλησία στρέφονται προς τα εκεί. Είναι περισσότερο θετικό να το πάρουμε, όπως οι ιεράρχες τοποθετήθηκαν: σαν ένα επιτίμιο, σαν μια ευκαιρία να μπούμε στο ταμείο μας που πολύ σπανίως μπαίναμε και να ανακαλύψουμε τον διάλογο σε αυτό το ταμείο, ο καθένας για τον εαυτό του αλλά και για τους γύρω μας, να ανακαλύψουμε τη διάσταση των γύρω μας. Είχε βγει η διαταγή να κλείσουν οι εκκλησίες και είχαμε σύναξη με τους ιερείς.
Ωστόσο, επειδή έρχονται από τα περίχωρα του Γιαουντέ χρειάζονται αρκετές ώρες να έρθουν. Μαζευτήκαμε 10 από τους 30 ιερείς καθώς οι υπόλοιποι είναι στο Βορρά και είναι πάρα πολύ μακριά (2000 χιλιόμετρα) και είναι δύσκολο να έρθουνε καθώς είχαν απαγορευθεί και οι μετακινήσεις. Συζητήσαμε τα νέα δεδομένα και τα νέα μέτρα που πρέπει να πάρουμε. Πρέπει να υπακούσουμε σε αυτό που το κράτος λέει διότι και εδώ το κράτος έχει πολύ μεγαλύτερη εξουσία από ότι ίσως φαντάζεστε. Διότι στην Ελλάδα είναι πολύ διαφορετική η σχέση, όπου το κράτος σχεδόν παρακαλεί την εκκλησία και δεν επιβάλλει στην εκκλησία.
Εμείς είχαμε και ένα προηγούμενο όταν έγινε η αναγνώριση της εκκλησίας. Το κράτος έκανε κάποιες έρευνες για να δουν τι είναι αυτή η Ορθόδοξη εκκλησία, διότι παρόλο που η μητρόπολη Καμερούν έχει ιδρυθεί εδώ και 60 χρόνια δεν υπήρχε αναγνώριση η οποία ευτυχώς έγινε το 2009. Προηγήθηκε ένα στάδιο που είχαν κολλήσει οι αρχές στον τρόπο που κοινωνούμε χρησιμοποιώντας τη λαβίδα και το κοινό ποτήριον ότι μπορεί να μεταδοθεί κάποια αρρώστια σε περίπτωση επιδημίας. Βέβαια απαντήσαμε όλα αυτά που γνωρίζουμε. Αλλά θέλω να σας πω πως το κράτος τα βλέπει εξ αποστάσεως και σου λέει “αυτό για εμένα είναι επικίνδυνο”. Ίσως ακούγεται παράξενο αλλά εδώ οι πρώτοι ιεραπόστολοι που ήρθαν είδαν πριν από 150 χρόνια ότι είμαστε στο 160 μ.Χ. Ό,τι περιγράφεται στις πράξεις και τις επιστολές των αποστόλων αυτό το πράγμα ζούμε, δηλαδή τη συνάντηση του Ευαγγελίου με το αρχαίο αφρικανικό πνεύμα.
Οι άνθρωποι μπορεί να έχουν μια παιδεία η οποία αντιγράφει την ευρωπαϊκή παιδεία αλλά δεν υπάρχει η πνευματική ωριμότητα ακόμα, δεν έχει αυτή η παιδεία καρποφορήσει. Μπορεί να κάνει γιατρούς και επιστήμονες αλλά δεν έχει βγάλει την παλαιά πίστη από μέσα, οπότε πάντοτε πρέπει να συνυπολογίζουμε αυτόν τον παράγοντα ότι ο Αφρικανός πρώτα θα σκεφτεί ως Αφρικανός και μετά ως Χριστιανός.»
«Υπήρχε ο αντίλογος δυστυχώς ο οποίος οφείλεται στην επικοινωνία- προπαγάνδα με τη Ρωσία. Εμείς είμαστε αυτό που είμαστε εδώ που είμαστε και πρέπει να κοιτάξουμε το εδώ. Η Ρωσία, ίσως εξαιτίας της απόστασης που μας χωρίζει χιλιομετρικά, ή των θερμοκρασιών που κυριαρχούν εκεί πέρα, του τρόπου με τον οποίο ζουν οι άνθρωποι, το σύστημα υγείας να τους το επιτρέπει. Δεν μπορούμε να τα εφαρμόσουμε αυτά τα πράγματα εδώ πέρα.
Μου έδειξαν ότι κατάλαβαν και κατανόησαν αλλά ξέρετε είναι σαν κάποιος να προσπαθεί να χτίσει κάτι και υπογείως κάποιος να το γκρεμίζει. Δεν ξέρουμε, είναι πολύ σύντομος ο χρόνος για να δούμε πώς θα συμπεριφερθούμε και το πώς θα υιοθετήσουνε αυτές τις θέσεις.»
«Δεν υπάρχει πιο εύκολο πράγμα, για τους Αφρικανούς οι οποίοι έχουν πάρα πολύ εύκολη τη λύση, να μεταπηδούνε από ομολογία σε ομολογία. Σκέφτονται δηλαδή “η ορθόδοξη εκκλησία μού λέει κάτι και δεν μου αρέσει, τότε θα πάω σε μια άλλη εκκλησία και θα μου αρέσει.
Αν η ορθόδοξη εκκλησία δεν εξορκίζει τα μάγια, και την κακοτυχία μου, αν δεν βρω έναν γαμπρό, αν δεν αποκτήσω χρήματα, ή δεν πάρω visa για να πάω στο εξωτερικό, θα πάω σε άλλη ομολογία και εκεί θα μου κάνουν και τους εξορκισμούς και όλα, και θα πάρω αυτό που θέλω. Οι χριστιανοί μας εδώ είναι μωρά, οι εκκλησίες εδώ είναι μωρά. Δεν έχει αφομοιωθεί η εμπειρία και η παράδοση. Δεν μπορεί η γραμματεία 2000 ετών να την περάσουμε σε μια γενεά. Δεν γίνεται.»
Για την προσπάθεια που μπορεί να καταβάλει ένας πνευματικός άνθρωπος που έχει αφιερώσει την ζωή του, ώστε να μεταδώσει όσα γίνεται να μεταδοθούν σε ιθαγενείς, ο Καμερούν Γρηγόριος θα μας πει:
«Όταν ψάχνεις τρόπους να βοηθήσεις τους ανθρώπους, διαβάζεις πατέρες και ωφελείσαι από την εμπειρία τους και δρας ανάλογα. Ζητάμε από τους χριστιανούς της Ελλάδος μέσα στις προσευχές τους να θυμούνται τις νεόφυτες εκκλησίες, τα νήπια εκκλησίες του κόσμου».
___________
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ 22.04.2020
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ 22.04.2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου