Στην Εκκλησία δεν υπάρχει η γραμμική διατύπωση περί χρόνου

 Αιώνια ζωή δεν είναι μια αφηρημένη κατάσταση, μια έξοδος από τα χρονικά όρια της παρούσης ζωής, αλλά η εν Χριστώ ζωή. Ο ίδιος ο Χριστός διεκήρυξε την μεγάλη αλήθεια: «Αύτη δε εστίν η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκωσί σε τον μόνον αληθινόν Θεόν και ον απέστειλας Ιησούν Χριστόν» (Ιω. ιζ’, 3). Δηλαδή, η γνώση του Θεού και η γνώση του Χριστού είναι αιώνια ζωή. Και όταν λέμε γνώση εννοούμε την ένωση του ανθρώπου με τον Χριστό και αυτή η ένωση είναι η θέωση του ανθρώπου.

Με την ενανθρώπηση του Χριστού ήλθε στον κόσμο η Βασιλεία του Θεού. Έτσι και η γαστέρα της Θεοτόκου που δέχθηκε τον Χριστό λέγεται Παράδεισος. «Παράδεισος και γαρ η εκείνης γαστήρ εδείχθη νοητός εν ω το θείον φυτόν». Γι’ αυτό, ο Χριστός δεν είναι απλώς το κέντρο της ανθρωπότητος και της ιστορίας, αλλά η μεταμόρφωση της ανθρωπότητος και της ιστορίας, που βιώνεται μέσα στην Εκκλησία.

Οι Ορθόδοξοι βιώνουν και γνωρίζουν καλά ότι το αιώνιο δεν είναι πέρα από τον χρόνο και την ιστορία, αλλά τέμνει την ιστορία και τον χρόνο. Στην Εκκλησία δεν υπάρχει η γραμμική διατύπωση περί χρόνου, αλλά η σταυρική. Αυτό θέλει να πη ότι δεν περιμένουμε να απολαύσουμε το αιώνιο στο τέλος της ιστορίας και του χρόνου, αλλά το απολαμβάνουμε σε κάθε χρονική και ιστορική στιγμή.

Η ζωή του Χριστού, αυτή η ίδια η αιωνιότητα, υπάρχει πλούσια μέσα στην Εκκλησία, αφού αυτή είναι το ευλογημένο Σώμα Του. Όπως στον ανθρώπινο οργανισμό δεν είναι άλλη η ζωή της κεφαλής και άλλη η ζωή του σώματος, έτσι και στον εκκλησιαστικό οργανισμό δεν είναι άλλη η ζωή του Χριστού και άλλη η ζωή των μελών Του. Μέσα στην Εκκλησία εισρέουν ισχυρά κύματα αιωνίου ζωής, αφού ο Χριστός είναι η κεφαλή της. Στον Χριστό «ευδόκησε παν το πλήρωμα κατοικήσαι» (Κολ. α’, 19), το πλήρωμα της Ζωής, της Αλήθειας, της Αγάπης, της Δικαιοσύνης, της Αιωνιότητος. Και επειδή υπάρχει ενότητα μεταξύ της κεφαλής και του σώματος, γι αυτό όλο αυτό το πλήρωμα της Ζωής, της Δικαιοσύνης, της Αγάπης, της Αιωνιότητος υπάρχει και μέσα στο Σώμα Του, δηλαδή την Εκκλησία. Έτσι, με την Χάρη του Χριστού απολαμβάνουμε εμπειρίες της αιωνιότητος ως μέλη της Εκκλησίας του Χριστού.

Με το άγιο Βάπτισμα η Εκκλησία καινοποιεί τον κτιστό άνθρωπο και τον εισάγει, κατά τούς Πατέρας, στην υπέρ αίσθηση και νουν ζωή του νέου αιώνος. Πράγματι, όπως η ενσάρκωση του Χριστού είναι η θέωση της ανθρωπίνης φύσεως, έτσι και η ενσωμάτωσή μας στο Σώμα του Χριστού με το Βάπτισμα, είναι η αρχή της δικής μας θεώσεως. Γι αυτό, το άγιο Βάπτισμα λέγεται φώτισμα και γέννηση. «Βαπτιζόμενοι φωτιζόμεθα· φωτιζόμενοι, υιοθετούμεθα· υιοθετούμενοι, τελειούμεθα· τελειούμενοι, απαθανατιζόμεθα», κατά τον Κλήμη Αλεξανδρείας.

Η Εκκλησία με την θεία Ευχαριστία ζωοποιεί τον άνθρωπο. Η θεία Ευχαριστία, που αποτελεί την βαθύτατη έκφραση της Εκκλησίας, αρχίζει με την δοξολογία της Βασιλείας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ιδίως όταν ο πιστός μεταλαμβάνη του Σώματος και του Αίματος του Χριστού και βρίσκεται στην κατάσταση της μετανοίας, γίνεται κατά Χάριν υιός του Θεού και «άπαντα τα μέλη του γίνονται φωτοφόρα», κατά τον άγιο Συμεών τον νέο Θεολόγο. Τότε φωτίζονται και δοξάζονται τα μέλη του, αφού δέχεται τον Χριστό, που είναι το Φως και η Ζωή. Μεταλαμβάνοντας ο Χριστιανός το άχραντο και άφθαρτο Σώμα του Χριστού, ενώνεται με τον Χριστό και θεώνεται εφ’ όσον, βέβαια, έχει προηγουμένως καθαρθή και φωτισθή. Στο τέλος της θείας Ευχαριστίας του Μ. Βασιλείου ο ιερεύς ομολογεί: «ενεπλήσθημεν της ατελευτήτου σου ζωής».

Την μετοχή της αιωνίου ζωής, την απόκτηση εμπειρίας της αιωνιότητος απολαμβάνει ο άνθρωπος και κατά την ώρα της προσευχής. Υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ο προσευχόμενος δέχεται την επίσκεψη της ακτίστου Χάριτος, οπότε παύει να υπάρχη ο χρόνος, γιατί τότε «θεωρεί» τον Θεό και βιώνει την αιωνιότητα, όπως οι τρεις Μαθητές του Χριστού επάνω στο Όρος Θαβώρ. Τότε, κατά την μαρτυρία των αγίων, ο κόσμος λησμονείται και ο προσευχόμενος ζη την παρουσία του Θεού. Οι άγιοι Πατέρες, ερμηνεύοντας το γεγονός της Μεταμορφώσεως του Χριστού, είπαν ότι η θεωρία του ακτίστου Φωτός είναι η βασιλεία του Θεού, «η καλλονή του μέλλοντος αιώνος», «η υπόστασις των μελλόντων αγαθών», «το βρώμα των επουρανίων» (αγ. Γρηγόριος Παλαμάς). Βέβαια, όλα αυτά είναι ακατανόητα για τον εκκοσμικευμένο άνθρωπο της εποχής μας, αλλά είναι πραγματικότητα γι αυτούς που ζουν πραγματικά μέσα στην Εκκλησία.

Επομένως, η ζωή μας μέσα στην Εκκλησία είναι η πρώτη ανάσταση, η οποία μας δίνει την βεβαιότητα ότι θα απολαύσουμε και την δευτέρα ανάσταση, μετά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού.

Όλα αυτά που ανέφερα δεν είναι αφηρημένες θεολογικές έννοιες, αλλά έχουν μεγάλη κοινωνιολογική σημασία. Γιατί, οι άγιοι ζώντας από την ζωή αυτή την αιωνιότητα, βλέπουν καθαρά τα πράγματα, αντιμετωπίζουν σωστά τον άνθρωπο και τον κόσμο. Τον πλησίον δεν τον αντιμετωπίζουν μόνον ως θνητό άνθρωπο που πρέπει να του αυξηθή ο μισθός κλπ., όπως κάνουν όλα τα υλιστικά ανθρώπινα συστήματα, αλλά ως αιώνιο άνθρωπο, αδελφό του Χριστού, τον ίδιο τον Χριστό. Στο πρόσωπο του συνανθρώπου τους βλέπουν τον Χριστό.

Η Εκκλησία δεν ενδιαφέρεται μόνον για το αιώνιο, αλλά επειδή βιώνει το αιώνιο από αυτήν την ζωή, γι’ αυτό και αντιμετωπίζει σωστά και το παρόν. Πρέπει να θέσουμε ως κέντρο της ζωής μας τον Χριστό και την Εκκλησία Του.

 Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος