(Ή μήπως, επειδή θυμάσαι πολύ καλά τα δικά σου, είσαι απόλυτα
άκαμπτος και αυστηρός;)
Ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τους γονείς είναι η αντιμετώπιση της κρίσιμης περιόδου της εφηβείας. Η εφηβεία βρίσκεται μεταξύ της παιδικότητας και της ενηλικίωσης, γι’ αυτό και ο έφηβος συμπεριφέρεται άλλοτε σαν παιδί και άλλοτε σαν ενήλικος.
Η εφηβεία σηματοδοτείται από βιολογικές αλλαγές στο σώμα του παιδιού και τελειώνει με τη γενετήσια ολοκλήρωση του ατόμου.
Ο έφηβος προσπαθεί να αποδεχθεί την καινούρια εικόνα του σώματός του και να αποκτήσει έλεγχο των γενετήσιων ορμών του. Επίσης, παρατηρούνται αλλαγές στο γνωστικό τομέα.
Η αλήθεια είναι πως η κατάθλιψη είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται συχνά στους εφήβους. Μία αιτία ίσως είναι οι ορμονικές αλλαγές που παρουσιάζονται στην εφηβεία.
Ο έφηβος προσπαθεί να αποδεχθεί την καινούρια εικόνα του σώματός του και να αποκτήσει έλεγχο των γενετήσιων ορμών του. Επίσης, παρατηρούνται αλλαγές στο γνωστικό τομέα.
Κάποιοι έφηβοι καταφέρνουν να φτάσουν στο επίπεδο της αφαιρετικής σκέψης, της ικανότητας δηλαδή να αντιλαμβάνονται τι βρίσκεται πίσω από τα πράγματα και να μη δέχονται κάποιες καταστάσεις έτσι όπως φαίνονται.
Κάποιοι όμως έφηβοι δεν το καταφέρνουν αυτό, μένουν στο επίπεδο της συγκεκριμένης σκέψης και δέχονται την πραγματικότητα όπως φαίνεται.
Αλλαγές παρουσιάζονται και στον συναισθηματικό τομέα. Οι έφηβοι είναι δυνατό να βιώσουν κάποια συναισθήματα κατάθλιψης και άγχους για το μέλλον.
Η εφηβεία είναι περίοδος ανησυχίας και αμφισβήτησης των θεσμών και της λειτουργίας του κοινωνικού συστήματος γενικότερα.Είναι πράγματι η εφηβεία περίοδος υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών;
Η αλήθεια είναι πως η κατάθλιψη είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται συχνά στους εφήβους. Μία αιτία ίσως είναι οι ορμονικές αλλαγές που παρουσιάζονται στην εφηβεία.
Κάποιες φορές όμως, οι έφηβοι μπορεί να εμφανίσουν σοβαρές καταθλιπτικές διαταραχές, η χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ αυξάνεται και ο έφηβος μπορεί να έρθει αντιμέτωπος ακόμη και με το νόμο λόγω παραβατικής συμπεριφοράς.
Η σχέση του εφήβου με τους γονείς
Ο ασφαλής δεσμός με τους γονείς στην εφηβεία είναι ένας δείκτης υψηλής αυτοεκτίμησης, περισσότερης ικανοποίησης από τη ζωή, καλύτερης ακαδημαϊκής προσαρμογής και λιγότερης ψυχολογικής εξάντλησης. Η ποιοτική σχέση του εφήβου με τους γονείς συμβάλει στην επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων, των δυσκολιών και των έντονων αλλαγών στην εφηβεία.
Ο έφηβος θέλει να μιλάει και να δρα ελεύθερα, δεν ανέχεται να τον υποτιμούν οι γονείς ή οποιοσδήποτε άλλος. Οι σχέσεις με τους γονείς του θα επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό και τις σχέσεις με τους υπόλοιπους ενήλικες που θα συναναστραφεί στη ζωή του. Θα έλεγε κανείς πως όταν ο έφηβος έχει ομαλές σχέσεις με τους γονείς και τους καθηγητές του – οι οποίοι αποτελούν πρότυπα προς μίμηση- τότε ο έφηβος μαθαίνει να συμπεριφέρεται σωστά απέναντι στην κοινωνία.
Η διαμόρφωση της προσωπικότητας του εφήβου επηρεάζεται σημαντικά και από την παρέα του, η οποία αποτελεί μία πρώτη δομή κοινωνικοποίησης (μετά την οικογένεια και το σχολείο). Η σχέση του εφήβου με τους συνομηλίκους του, επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του καθώς και την αξία που του αποδίδει. Έχει μεγάλη σημασία για τον έφηβο ο τρόπος που τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι και τι σκέφτονται γι’αυτόν. Γι’ αυτό και οι ισχυρές σχέσεις με τους συνομηλίκους σχετίζεται με τη μειωμένη εμφάνιση προβληματικής συμπεριφοράς. Ο έφηβος μοιράζεται τις ανησυχίες του με τους άλλους εφήβους και παρατηρεί ομοιότητες και διαφορές, μαθαίνει τα όριά του αλλά και να σέβεται τα όρια των άλλων.
Γεωργία Τζίμα - Ψυχολόγος
Απόφοιτος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Η σχέση του εφήβου με τους γονείς
Ο ασφαλής δεσμός με τους γονείς στην εφηβεία είναι ένας δείκτης υψηλής αυτοεκτίμησης, περισσότερης ικανοποίησης από τη ζωή, καλύτερης ακαδημαϊκής προσαρμογής και λιγότερης ψυχολογικής εξάντλησης. Η ποιοτική σχέση του εφήβου με τους γονείς συμβάλει στην επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων, των δυσκολιών και των έντονων αλλαγών στην εφηβεία.
Ο έφηβος θέλει να μιλάει και να δρα ελεύθερα, δεν ανέχεται να τον υποτιμούν οι γονείς ή οποιοσδήποτε άλλος. Οι σχέσεις με τους γονείς του θα επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό και τις σχέσεις με τους υπόλοιπους ενήλικες που θα συναναστραφεί στη ζωή του. Θα έλεγε κανείς πως όταν ο έφηβος έχει ομαλές σχέσεις με τους γονείς και τους καθηγητές του – οι οποίοι αποτελούν πρότυπα προς μίμηση- τότε ο έφηβος μαθαίνει να συμπεριφέρεται σωστά απέναντι στην κοινωνία.
Πολλές φορές οι γονείς έχουν ιδιαίτερα κριτική στάση απέναντι στους εφήβους. Τους επικρίνουνγια την εμφάνιση, τη συμπεριφορά ακόμα και τους φίλους τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις ένας έφηβος ενδεχομένως να εμφανίσει συμπτώματα κατάθλιψης.Η σχέση του εφήβου με τους συνομηλίκους
Η διαμόρφωση της προσωπικότητας του εφήβου επηρεάζεται σημαντικά και από την παρέα του, η οποία αποτελεί μία πρώτη δομή κοινωνικοποίησης (μετά την οικογένεια και το σχολείο). Η σχέση του εφήβου με τους συνομηλίκους του, επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του καθώς και την αξία που του αποδίδει. Έχει μεγάλη σημασία για τον έφηβο ο τρόπος που τον αντιμετωπίζουν οι άλλοι και τι σκέφτονται γι’αυτόν. Γι’ αυτό και οι ισχυρές σχέσεις με τους συνομηλίκους σχετίζεται με τη μειωμένη εμφάνιση προβληματικής συμπεριφοράς. Ο έφηβος μοιράζεται τις ανησυχίες του με τους άλλους εφήβους και παρατηρεί ομοιότητες και διαφορές, μαθαίνει τα όριά του αλλά και να σέβεται τα όρια των άλλων.
Γεωργία Τζίμα - Ψυχολόγος
Απόφοιτος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου