● Σαν σήμερα πριν από 45 χρόνια, η Ελλάδα θα ζούσε παραλίγο την μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία της ιστορίας της...

 

Το πρωί της 9ης Αυγούστου 1978 η Ελλάδα θα ζούσε παραλίγο την μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία της ιστορίας της, με το θηριώδες Boeing 747- Jumbo jet που θα έπεφτε στο κέντρο της Αθήνας.

Μέχρι σήμερα η κατασκευάστρια εταιρεία Boeing θεωρεί ότι το αεροπλάνο «έπεσε», καθώς σε καμία από τις προσομοιώσεις δεν ήταν εφικτό αυτό που έκανε ο πιλότος, ο οποίος είχε ήδη 32 χρόνια εμπειρίας.

Σε εκείνη την πρωινή πτήση, το αεροπλάνο μετέφερε 348 επιβάτες και 20-μελές πλήρωμα, καθώς και 150 τόνους καύσιμα. Ακριβώς τη στιγμή κατά την οποία απογειωνόταν, έχασε τον υπ' αριθμόν 3 κινητήρα του, ο οποίος εξερράγη λόγω υπερθέρμανσης των αγωγών ψύξης του στροβίλου, άρα δεν μπορούσε να φρενάρει, να ματαιώσει την απογείωση και να σταματήσει.

Οι εμπειρότατοι πιλότοι της Ολυμπιακής, αμέσως κατάλαβαν την κρισιμότητα της κατάστασης και επέδειξαν αξιόλογη ψυχραιμία, ενώ παράλληλα και προκειμένου να κρατήσουν το αεροσκάφος στον αέρα, παραβίασαν σχεδόν κάθε πρωτόκολλο της κατασκευάστριας εταιρείας Boeing.

Αμέσως μετά την απογείωση, ο κυβερνήτης Μιγάδης ζήτησε και ανέβασαν τους τροχούς, κάτι που απαγορεύεται από τις διαδικασίες, προκειμένου να περάσουν τον λόφο "Πανί" μπροστά από τον αεροδιάδρομο 33R του Ελληνικού, από τον οποίον πέρασαν ξυστά, μόλις 2,74 μ. υψηλότερα από το σημείο επαφής.

Μόλις το αεροσκάφος πέρασε επιτυχώς πάνω από τον Λόφο Πανί, ο Κυβερνήτης παραβίασε κι' άλλη διαδικασία της κατασκευάστριας εταιρείας και εσκεμμένα το άφησε να απωλέσει λίγο ύψος, προκειμένου να του αυξήσει την ταχύτητα και έτσι να μπορέσει να το κρατήσει στον αέρα. Εκείνη τη στιγμή ο Πύργος Ελέγχου Αθηνών απώλεσε την οπτική επαφή με το αεροσκάφος και υπέθεσε ότι αυτό κατέπεσε στον Άλιμο.

Η ελαχίστη ταχύτητα ασφαλείας, προκειμένου το αεροσκάφος να παραμείνει στον αέρα ήταν οι 180 κόμβοι, αυτό βρισκόταν στους 164 κόμβους και ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης έδειξε ως κατώτατη ταχύτητα, τους 158 κόμβους.

Ο Κυβερνήτης Μιγάδης, επέλεξε να κρατήσει το αεροσκάφος σταθερό και σε οριζόντια θέση, καθώς γνώριζε πολύ καλά την αεροδυναμική. Δεν μπορούσε να τραβήξει τα χειριστήρια πάνω, ώστε να ανεβάσει το αεροπλάνο, αλλά αντιθέτως το κόλλησε σε μικρή απόσταση από το έδαφος (στα 47,85 μ.), για την αύξηση της άνωσης — φαινόμενο που είναι γνωστό ως “ground effect”.

Οι επιβάτες, στην πλειονότητά τους Αμερικανοί τουρίστες, νόμιζαν ότι ο πιλότος, το είχε κάνει εσκεμμένα, προκειμένου να τους δείξει τα Νότια Προάστια, αντιθέτως, οι κάτοικοι έβλεπαν έκπληκτοι, να ίπταται από επάνω τους, ένα θηριώδες αεροσκάφος. Επόμενο εμπόδιο, ήταν το φουγάρο της ΔΕΗ στο Κερατσίνι και τέλος, ανυπέρβλητο εμπόδιο, το Όρος Αιγάλεω.

Τρίτη παραβίαση στις διαδικασίες της κατασκευάστριας εταιρείας, ήταν ότι ο Μιγάδης δεν επιχείρησε να το στρίψει, για να μην χάσει την στήριξη και έτσι να το κρατήσει στον αέρα. Κάθε φορά που επιχειρούσε να το στρίψει, το αεροσκάφος τρανταζόταν και έτριζε, ένδειξη ότι θα έχανε τη στήριξή του. Το μέγιστο που μπορούσε να το στρίψει ήταν μόλις δύο μοίρες αριστερά. 

Από την αρχή του συμβάντος ο Κυβερνήτης Μιγάδης, "θεωρώντας εαυτούς νεκρούς" και στην προσπάθειά του να έχει όσο το δυνατόν λιγότερα θύματα στο έδαφος, προσπαθούσε να προσκρούσει το αεροσκάφος επί του Όρους Αιγάλεω, έλεγε, «να το ρίξω τουλάχιστον στο Αιγάλεω, μήπως και σωθούν οι πίσω επιβάτες και τα Νότια Προάστια». Αξίζει να αναλογιστούμε μόνο, την πυρκαγιά που θα προκαλούσαν οι 150 τόνοι της φλεγόμενης κηροζίνης στα μέσα του καλοκαιριού, στις 2 η ώρα το μεσημέρι, με θερμοκρασία 32° C και με υγρασία 29,83 Hg (στα 25,3 μ.).

Αφού πέρασαν το φουγάρο της ΔΕΗ στο Κερατσίνι, λίγο πριν από το Όρος Αιγάλεω, στις 14:05 φύσηξε ένα ελαφρό αεράκι που έδωσε στο αεροσκάφος λίγη άνωση. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι στο εν τω μεταξύ, από τη στιγμή της απογείωσης έως τη στιγμή που φύσηξε το αεράκι, το αεροσκάφος είχε καταναλώσει περί τους 10 τόνους καύσιμα, κάτι το οποίο ελάφρυνε κάπως το βάρος του αεροσκάφους, έτσι η ταχύτητα άρχισε σταδιακά να αυξάνεται και όταν αυτή ανέβηκε, ο Κυβερνήτης κατόρθωσε να ανυψώσει ελαφρώς το αεροσκάφος (στα 91,44 μ.), τόσο ώστε να κατευθυνθεί προς το Σκαραμαγκά και να καταφέρει να το στρίψει προς τη θάλασσα. Πάνω από τη θάλασσα και πάλι κατά παράβαση των διαδικασιών, άδειασε από τις δεξαμενές του αεροπλάνου μόνο μέρος των καυσίμων του (μόλις 130 τόνους) και κράτησε περίπου 30 τόνους — κι' αυτό γιατί όπως είπε αργότερα, λυπήθηκε τη δαπάνη τους για την Ολυμπιακή, πριν να επιχειρήσει να το προσγειώσει.

Με την αφαίρεση των 130 τόνων κηροζίνης, το αεροσκάφος ελάφρυνε σημαντικά, οπότε πήρε κι' άλλο ύψος, κατάφερε να αναπτύξει την ταχύτητά του και έτσι το πλήρωμα μπόρεσε να το στρίψει προς το Καβούρι και εν συνεχεία να το προσγειώσει στο Ελληνικό, χωρίς κανένα άλλο πρόβλημα. 

Οι εργαζόμενοι του Αερολιμένα Ελληνικού που είδαν να επιστρέφει το Boeing από τον Πειραιά δεν το πίστευαν. 

Η άφιξη του αεροσκάφους έγινε σε πανηγυρικό κλίμα. Ο Μιγάδης κατέβηκε από το αεροπλάνο ανακουφισμένος. Εκεί τον περίμεναν οι δύο του κόρες, τις οποίες είχε ειδοποιήσει ένας ξάδερφος τους, ο οποίος είδε το αεροπλάνο να πετάει λίγα μέτρα πάνω από το γήπεδο του Πανιωνίου και τους είπε ότι παραλίγο να χτυπήσει τον προβολέα του γηπέδου και ότι έπεφτε.

Οι επιβάτες κατάλαβαν την κρισιμότητα της κατάστασης, μόνο όταν το αεροσκάφος προσγειώθηκε και πάλι στο Ελληνικό. 

Οι εμπειρογνώμονες της Boeing, πέταξαν σε προσομοιωτή το συγκεκριμένο αεροσκάφος, με όλες τις παραμέτρους και λεπτομέρειες της πτήσης, και με κάθε συνδυασμό το αεροσκάφος έπεφτε, καθώς δεν ήταν δυνατό με τόσο χαμηλή ταχύτητα να παραμείνει στον αέρα.

Η κατασκευάστρια εταιρεία Boeing, έχει χαρακτηρίσει το αεροσκάφος Boeing 747-200 SX-OAA ως χαμένο (lost), παρόλο που ο ηρωικός κυβερνήτης της Ολυμπιακής Σήφης Μιγάδης, κατάφερε να το προσγειώσει με ασφάλεια και μάλιστα με τη λιγότερο δυνατή επιβάρυνση, τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε υλικές ζημίες.

Δεν υπάρχει δυστυχώς στην Ελλάδα ούτε ένας δρόμος, ούτε ένα μνημείο, ούτε ένα μικρό αεροδρόμιο με το όνομα του Σήφη Μιγάδη. Σε μια χώρα όπου διαρκώς αναδεικνύονται ως πρότυπα φαιδρές περιπτώσεις ανθρώπων, προσωπικότητες σαν τον Σήφη Μιγάδη δεν έχουν θέση. Απομένει μόνο σε εμάς να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη του και να εμπνευστούμε από το έργο, το παράδειγμα και το ήθος του. 

Σήφης Μιγάδης

Ένας ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΗΡΩΑΣ

|από τον Andreas Hadjiandonis

[εμείς από τον Dimitris Siregelas.